альт, -а́, мн. альты́, -о́ў, м.

1. Нізкі жаночы або дзіцячы голас.

2. Спявак (спявачка) з такім голасам.

3. Музычны смычковы або медны духавы інструмент нізкага рэгістра.

|| прым. альто́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

а́льт

‘нізкі дзіцячы або жаночы голас; музычны інструмент’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. а́льт альты́
Р. альта́ альто́ў
Д. альту́ альта́м
В. а́льт альты́
Т. альто́м альта́мі
М. альце́ альта́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

а́льт

‘спявак або спявачка’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. а́льт альты́
Р. альта́ альто́ў
Д. альту́ альта́м
В. альта́ альто́ў
Т. альто́м альта́мі
М. альце́ альта́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

альт муз. альт, род. альта́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

альт (род. альта́) м., в разн. знач. альт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

альт, ‑а, М альце; мн. альты, ‑оў, м.

1. Нізкі дзіцячы або жаночы голас. Вучань звонкім альтам адказваў, а.. [настаўніца] папраўляла яго меладычным галаском. Ермаловіч. Гэтыя начныя хоры складаліся галоўным чынам з дзявочых альтоў і дыскантоў. Васілевіч. // Той, хто спявае такім голасам. Малады зычны альт выводзіў пявучыя мелодыі арыі. Гартны.

2. Другая па вышыні партыя шматгалосага музычнага твора.

3. Музычны смычковы або медны духавы інструмент нізкага рэгістру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мандо́ла, ‑ы, ж.

Разнавіднасць мандаліны — мандаліна-альт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віёла, ‑ы, ж.

1. Смычковы чатырохструнны музычны інструмент; альт.

2. У Заходняй Еўропе 15–18 стст. — звычайна шасціструнны музычны інструмент шырокага дыяпазону.

[Іт. viola.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Віёла ’смычковы чатырохструнны музычны інструмент, альт, заходнееўрапейскі шасціструнны музычны інструмент XIV–XVII стст. шырокага дыяпазону’ (БРС, КТС). Запазычана, відаць, з польскай мовы; параўн. польск. wiola ’тс’ < іт. viola, якое ўтварылася з іт. гукапераймальнага *viu (Шанскі, 1, В, 102).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мандалі́на ’музычны шчыпковы інструмент з чатырма парамі струн’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 84), запазычана з рус. мовы, якое з ням. Mandoline ці франц. mandoline < італ. mandolina. Апошняе з’яўляецца дэмінутывам да mandola ’мандаліна-альт’ (Фасмер, 2, 568) < ст.-італ. mandora < лац. pandūra ’трохструнны музычны інструмент’ (Голуб-Ліер, 301). Варш. сл. (2, 871) польск. mandolina (з якога магло быць запазычана і бел. слова) выводзіць з mando(r)la ’міндаль’ — паводле падабенства да яго быў названы музычны інструмент.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)