абле́гчы, -ля́гу, -ля́жаш, -ля́жа; -ля́жам, -ля́жаце, -ля́гуць; -лёг, -ле́гла і -лягла́, -лягло́; -ля́ж; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пакрыць, абвалачы, ахутаць.
Хмары аблеглі ўсё неба.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Шчыльна прылегчы да чаго-н. з усіх бакоў, абхапіць што-н.
Сукенка добра аблегла стан.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апусціцца, панікнуць, абвяць.
Бульбоўнік аблёг ад гарачыні.
4. Злегчы, захварэць.
Аблегла бабуля, не ўстае.
|| незак. абляга́ць, -а́е (да 1—3 знач.).
|| наз. абляга́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абле́гчы
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абля́гу |
абля́жам |
| 2-я ас. |
абля́жаш |
абля́жаце |
| 3-я ас. |
абля́жа |
абля́гуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
аблё́г |
абляглі́ |
| ж. |
аблягла́ |
| н. |
аблягло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абля́ж |
абля́жце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
аблё́гшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
абле́гчы сов.
1. в разн. знач. обле́чь;
хма́ры абляглі́ не́ба — ту́чи облегли́ не́бо;
суке́нка до́бра аблягла́ стан — пла́тье хорошо́ облегло́ стан;
2. (заболеть) свали́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абле́гчы, ‑лягу, ‑ляжаш, ‑ляжа; ляжам, ‑ляжаце, ‑лягуць; пр. ‑лёг, ‑легла і ‑лягла, ‑лягло; зак.
1. што. Шчыльна прылегчы да чаго‑н. з усіх бакоў. Валасы пасмамі абляглі шыю. // Пакрыць, ахінуць, абвалачы. Хмары абляглі неба. □ А дождж аблёг надоўга. Брыль.
2. без дап. Апусціцца, панікнуць, абвянуць. Трава аблягла. □ Як скрануў правую нагу [Сідар], яна страшна забалела, і тады ўскрыкнуў нечакана для сябе, зноў аблёг. Галавач. // Апасці, аціхнуць (пра шум, гукі і пад.). А прыйдзе ноч — абляжа віск асок і пад рукой вільготнаю — пясок. Хадыка.
3. без дап. Злегчы, захварэць. Ногі пераступаюць, а я драмлю. Не, не драмлю, гэта стаіць тлум у галаве, проста мне нядобрыцца. Калі б яшчэ трохі прайшлі, я зусім бы аблёг. С. Александровіч.
4. што. Акружыць, асадзіць. Абышла арда і Тураў, аблягла яго навокал. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абляга́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. аблягаць — аблегчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абляга́ць, ‑ае.
Незак. да аблегчы (у 1, 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абле́гчыць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абле́гчу |
абле́гчым |
| 2-я ас. |
абле́гчыш |
абле́гчыце |
| 3-я ас. |
абле́гчыць |
абле́гчаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абле́гчыў |
абле́гчылі |
| ж. |
абле́гчыла |
| н. |
абле́гчыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абле́гчы |
абле́гчыце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
абле́гчыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
абляга́ць несов., в разн. знач. облега́ть; см. абле́гчы 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)