насі́лкі, ‑лак; адз. няма.
Прыстасаванне для пераноскі грузаў або людзей (звычайна складаецца з дзвюх жэрдак з драўляным або палатняным насцілам). Санітарныя насілкі. □ Дзяўчаты падносілі на насілках копы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасцёбваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Час ад часу, злёгку біць, сцёбаць (пугай, дубцом і пад.). Звычайна .. [Ян Лайзан] вельмі шанаваў жывёлу, а сёння раз-пораз пасцёбваў каня. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўцаны́, ж. (звычайна з прыназ. «за»).
Палавіна цаны; цана, ніжэйшая за звычайную. [Красачка:] — Учора Дар’я паслала яго з папяроўкамі да буравой. Дык ён пачаў прадаваць яблыкі за паўцаны. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свінту́х, ‑а, м.
Разм. (звычайна з дружалюбна-дакорлівым адценнем). Тое, што і свіння (у 2, 3 знач.). А гэты свінтух Чарлі пад самым носам не бачыць нічога. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыту́ла ’прымак (звычайна ў пажылым узросце і пры адсутнасці законнага шлюбу)’ (Клім.), ’прымак’ (Ян., Мат. Гом.), прыту́ль, прыту́ліч ’тс’ (Жыв. НС). Дэрываты з розным суфіксальным афармленнем ад прытулі́ць < туліць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гартава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рабіцца цвёрдым, пругкім, трывалым у выніку моцнага награвання і хуткага ахаладжэння (пра метал).
2. перан. Рабіцца фізічна або маральна ўстойлівым, здольным пераносіць цяжкасці і неспрыяльныя ўмовы.
Г. ў барацьбе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гняздзі́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., гняздзіцца; незак.
1. Віць гнёзды, жыць (пра птушак).
Ластаўкі гняздзяцца пад страхой.
2. перан. Мець прытулак, прыстанішча (пра людзей, жывёл).
Г. ў пакойчыку.
3. перан. Моцна трымацца, памнажацца (пра думкі).
У душы гняздзіліся трывожныя думкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гру́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, груд, ж.
1. Куча зваленых у беспарадку прадметаў, рэчаў.
Г. цэглы.
2. Глыба, кусок чаго-н. цвёрдага, звычайна зямлі.
Калёсы тарахцелі па замёрзлай грудзе.
|| памянш. гру́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
Г. цукру.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзеравяне́ць, -не́ю, -не́еш, -не́е; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Набываць цвёрдасць, уласцівую дрэву.
Сцябло расце і дзеравянее.
2. Страчваць адчувальнасць, дранцвець.
Ногі дзеравянеюць ад холаду.
|| зак. адзеравяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е, задзеравяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і здзеравяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маладзе́ц, малайца́, мн. малайцы́, -о́ў, м.
1. Статны, атлетычнага складу малады чалавек.
Бравы м.
2. у знач. вык. Ужыв. для выказвання пахвалы, адабрэння.
М., што ў час прыйшоў.
3. звычайна мн. Тое, што і малойчык (у 2 знач.; пагард.).
Эсэсаўскія малайцы рабавалі вёскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)