печа́ловаться несов., уст.

1. см. печа́литься;

2. (заботиться) клапаці́цца (аб кім, чым); (заступаться) заступа́цца (за каго, што);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Во́карак ’кумпяк’ (Вешт. дыс.), во́кырак ’тс’ (Бяльк.). Запазычанне з рус. о́корок ’тс’, аб чым сведчыць тэрыторыя распаўсюджання (Магілёўшчына і некаторыя цэнтральныя ўсходнія гаворкі Палесся).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ліне́іць ’праводзіць паралельныя лініі на чым-небудзь’ (ТСБМ, Бяльк.). Разам з рус. наўг., пск., кур. линеить ’тс’ утварае бел.-рус. ізалексу. Да лінія (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма́хала, ма́хыла, маха́ло ’тое, чым махаюць’, ’дубчык для адгону жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Шат., ТС; драг., КЭС; полац., Нар. лекс.). Прасл. maxadlo. Да маха́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Напярэ́спяхі ’навыперадкі’ (зэльв., Жыв. сл.), на‑піраспехі ’наперагонкі, хто каго перагоніць у чым-небудзь’ (Нік., Оч.). Ад незафіксаванага *пярэспех ад спех ’спешка’, гл. спяшацца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Недахоп ’памылка, хіба; патрэба ў чым-небудзь’ (ТСБМ), недохо́п ’нястача’ (ТС). З неда- ’недастаткова’ і хапа́ць ’быць у патрэбнай колькасці’ і інш., параўн. недахва́т.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паня́цце ’адна з форм адлюстравання свету ў мысленні чалавека; уяўленне аб чым-н.; веданне чаго-н.’ (ТСБМ). З рус. поня́тие ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 40).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пу́тала ’пута’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Аддзеяслоўны назоўнік ад пу́таць (гл.) — ’тое, чым путаюць’; параўн. рус. путло (ад пу́то, Праабражэнскі, 2, 155; Фасмер, 3, 412).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

поигра́ть сов.

1. (развлечься, позабавиться) пагуля́ць, (долго, неоднократно) папагу́льваць, папагуля́ць;

2. (на музыкальном инструменте) пайгра́ць, (долго, неоднократно) папайгра́ць;

3. (обращаться какое-то время с каким-л. предметом как с игрушкой) пагуля́ць (з чым); (долго, неоднократно) папагу́льваць (з чым), папагуля́ць (з чым), пазабаўля́цца (з чым);

4. (обращаться какое-то время с кем-, чем-л. легкомысленно, несерьёзно) пажартава́ць, пазабаўля́цца (з кім, з чым);

5. (на сцене) пайгра́ць;

6. (притворяться какое-то время) пагуля́ць (у што), павыдава́ць сябе́ за… (каго);

7. перен., в разн. знач. пайгра́ць;

8. (посверкать) пагуля́ць, папераліва́цца, пазіхаце́ць;

9. (попениться) папе́ніцца, паіскры́цца;

10. (о чувствах) пагуля́ць; пабурлі́ць; см. игра́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

далучы́цца, -лучу́ся, -лу́чышся, -лу́чыцца; зак., да каго-чаго.

1. Дабавіцца да чаго-н., стварыць адно цэлае з чым-н.

Да групы экскурсантаў далучылася яшчэ пяць чалавек.

2. Згадзіўшыся з кім-, чым-н., прымкнуць.

Д. да грамадскага жыцця краіны.

Д. да дэманстрантаў.

|| незак. далуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. далучэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)