даліка́тны, -ая, -ае.
1. Ветлівы, ласкавы ў абыходжанні з людзьмі.
Гэта спакойны, д. чалавек.
2. Які патрабуе асцярожных, тактоўных адносін (разм.).
Я да вас па далікатным пытанні.
3. Складаны, тонкі, выпеставаны.
Далікатныя рукі.
Чалавек далікатнага складу.
4. Кволы, мяккі, прыемны навобмацак.
Чаравікі з далікатнай скуры.
|| наз. даліка́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пабла́жлівы ’нястрогі, непатрабавальны, мяккі, велікадушны’ (ТСБМ). Запазычанне з польск. pobłażliwy ’тс’. Далей гл. благаць, благі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перайна́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Змяніўшыся, стаць іншым; перамяніцца. Перайначыліся людзі. Перайначыўся настрой. □ Твар .. [Сямёна Васільевіча] у адзін момант перайначыўся, выраз стаў мяккі, добры, на ім адбілася спагадлівасць. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мяккун ’малюск’ (Флора). Тэрмін, перакладзены з лац. molluscus ’мяккаваты’ < mollis ’мяккі’. Аналагічная калька — чэш. mekkyš ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пабла́жлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Нястрогі, непатрабавальны. Так з іх [настаўнікаў] паблажлівай дапамогай і закончыла Ева сямігодку. Асіпенка.
2. Мяккі, велікадушны. Лёс, які дагэтуль наносіў .. [Сімону] удары, стаў больш паблажлівым. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сангі́на, ‑ы, ж.
1. Мяккі чырвона-карычневы мінеральны карандаш, які ўжываецца ў мастацтве. Партрэт напісаны сангінай. □ Улюбёныя графічныя матэрыялы Сергіевіча — аловак, сангіна. Шматаў.
2. Малюнак, выкананы такім карандашом.
[Фр. sanguine.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уза..., прыстаўка (гл. уз...).
Ужываецца замест «уз...»: 1) перад збегам зычных, напрыклад: узабрацца, узарвацца, узаткнуць; 2) перад зычнымі, пасля якіх пішацца мяккі знак або апостраф, напрыклад: узалью, узаб’ю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ашамо́так ’мяккі качан капусты’ (Жд.). Ад шаматаць ’шалясцець’, што ўзыходзіць да гукапераймальнага шам! (пра невыразны глухі гук).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лаўчы́цца ’знаходзіць зручны момант, каб спрытным рухам зрабіць што-небудзь’ (ТСБМ). Да лоўкі (гл.), як мя́ккі — мякчыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мекашэўя, мекішэўя ’мышцы’ (віл., чэрв., Сл. ПЗБ). Утворана ад мя́кіш (< мяккі) < прасл. mękyšь і суфіксаў ‑ev‑ьje.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)