Стабарча́ ‘потарч, старчма’ (слонім., Нар. словатв.). З стапарч (гл.) з суф. ‑а‑ і азванчэннем ‑п‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Станда́ра ‘адзін з драўляных слупоў, які служыць фундаментам’ (браг., Шатал.; чэрв., Нар. лекс.). Гл. штандара.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Стрэ́ценне, стры́тыванне, стрі́тынне ‘Грамніцы, традыцыйнае свята 2/15 лютага’ (пін., стол., Нар. лекс.). Гл. стрэчанне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сі́пка ‘хвароба горла, хрыпата’ (Нас., Сцяшк., Варл., Барад.), сіпа́чка ‘тс’ (Нар. словатв.). Да сіпець (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Таня́ ’месца, дзе можна закінуць невад; адна закідка невада’ (полац. З нар. сл.). Гл. то́ня.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Таралу́шка ’дэталь у калаўроце’ (мёрск., Ск. нар. мовы). Няясна; магчыма, ад тарала́ць ’тарахцець’, гл. таралакаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́пальніца ’понаж у калаўроце’ (мёрск., Ск. нар. мовы), то́пала ’тс’ (Варл.). Утворана ад топаць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тыце́яць, тыті́яти ‘моцна і голасна сварыцца’ (драг., Ск. нар. мовы). Няясна. Магчыма, ад тыц, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ла́піць ’латаць, рамантаваць адзенне’ (Гарэц., Бір., Сцяшк., Бяльк., Касп., Шат., Мат. Гом.; маг., КЭС; навагр., Нар. сл., ДАБМ, к. 323), паўн.-пін. ла́піты ’тс’ (Нар. лекс.), оўруч. лапіт ’тс’ (Бел.-укр. ізал.). Старажытны балтызм. Параўн. літ. lópyti, лат. lāpît ’тс’ (Фасмер, 2, 459; Мюленбах-Эндзелін, 2, 439; Лаўчутэ, Балтызмы, 74–76). Сюды ж ла́плены ’пярэсты, рабы (конь)’ (Нік., Няч.), лаплены, лапліны(й) ’палатаны’ (Нас., Бяльк.; кіраў., Нар. сл.; барыс., Сл. паўн.-зах.), лапленне ’латанне’ (Юрч.), гом. ла́плінка, ла́плянка ’латка’ (ДАБМ, 925), лапленнік ’той, хто латае’ (Юрч. Вытв.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыклёп, прыклёпка, пры́клеп, пры́кляп ’падстава, прычына, зачэпка; удзел у якой-небудзь справе толькі для бачнасці’ (ваўк., Арх. Федар.; дзярж., Нар. сл.; сакол., Стан.), для (дзеля) прыклёпу ’для бачнасці, для прыліку’ (слонім., Нар. словатв.; Нар. Гом.). Утварэнні ад кляпа́ць ’паклёпнічаць’ (гл.; канстатуецца яшчэ праславянская даўніна гэтага значэння) < прасл. *klepati гукапераймальнага характару (ЭССЯ, 10, 7–9) з далейшым развіццём семантыкі, часткова абумоўленым значэннем непаўнаты дзеяння, якая ўтрымліваецца ў прэфіксе. Параўн. таксама Варбат, SlW, 155. Станкевіч (Зб. тв., 2, 182) лічыць слова адпаведнікам польск. pretekst, рус. повод.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)