Мазгаўня́, мазгаўня́, мозгоўне́, маскаўня́ ’галава’ (Нас., ТСБМ, Грыг., Шат., Касп., Мат. Гом., драг. КЭС, докш. Янк. Мат., Бір. Дзярж., Мат. Маг., Сл. ПЗБ), укр. мізко́вня, польск. mózgownica ’тс’. Утворана ад прыметніка мазгавы́ пры дапамозе суфікса ‑ня (< ‑ьnʼa).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́сець (БРС, Касп., Янк. Мат., Янк. II, Шн., 1, Сцяшк., КЭС, ДАБМ, 827, Бір. Дзярж., Мат. Гом.). Гл. асець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маклак ’надта поўнае дзіця’ (докш., Янк. Мат.), ’неахайны’ (Касп.), макляк ’нязграбны чалавек’ (рэч., Мат. Гом.). Роднаснае з вахла́к (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дадава́ць несов.
1. (давать недостающее) додава́ть;
2. мат. прибавля́ть;
3. (говорить или писать в дополнение к чему-л.) добавля́ть, прибавля́ть;
4. (присоединять) прилага́ть;
да гэ́тага дадаю́ — канц. при сём прилага́ю;
1-4 см. дада́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пло́скасць ж., в разн. знач. пло́скость;
перасячэ́нне ~цей — мат. пересече́ние плоскосте́й;
нахі́леная п. — мех. накло́нная пло́скость;
разгле́дзець пыта́нне ў ро́зных ~цях — рассмотре́ть вопро́с в разли́чных плоскостя́х;
◊ каці́цца па нахі́ленай ~ці — кати́ться по накло́нной пло́скости
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Ко́ўтун 1 ’каўтун’ (Мат. Гом.). Гл. каўтун.
◎ Ко́ўтун 2 ’губа’ (Мат. Гом.). Да коўтун© (гл.). Семантычны пераход ’патаўшчэнне^’губа’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кія́х ’пачатак кукурузы, кукуруза’ (ТСБМ, Выг., Некр., Янк. Мат., Мат. Гом., ТС, Сержп. Грам., Нар. лекс., Жыв. сл.). Гл. кіяк.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прычапу́рыцца, прычапуры́цца, прычыпуры́цца, прычапурэ́тыся ’адзецца па-святочнаму, убрацца, прыбрацца’ (Растарг.; в.-дзв., Шатал.; Жд., Мат. Гом., Мат. Маг.). Гл. чапурыцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сулупо́н ’гаварун’ (Мат. Маг.), сулупну́ць ’сказаць недарэчнасць’ (карм., Мат. Гом.). Да салупаць (гл.) з семантычным развіццём ’высоўваць язык’ — ’гаварыць, балбатаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяўбі́т ’сейбіт; сявец’ (Ласт., Касп., Барад., Нік. Очерки, Сержп. Прымхі, Стан., Мат. Гом.), сяўбі́т, се́ўбіт ’тс’ (Мат. Маг.). Вытворныя ад сяўба з непрадуктыўным суф. ‑іт (Сцяцко, Афікс. наз., 44), параўн. сейбіт, гл. З іншай суфіксацыяй сяўба́к, сяўбе́ц, сяўбі́к ’тс’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)