па́сак, -ска, мн. -скі, -скаў, м.
1. Вузкі доўгі кавалак чаго-н. (тканіны, скуры і пад.); рэмень, шнурок, матуз і пад.
Кроіць скуру на паскі.
Падперазацца паскам.
2. Шырокая рыска, палоска на чым-н.
Рыжая карова з белымі паскамі на спіне.
3. Частка збруі — рэмень, працягнуты ад адной аглоблі да другой цераз падсядзёлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Каро́ўкі ’аер’ (Нар. сл.). Да карова (гл.), матывацыя няясная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Каро́віцца ’брыдзіцца, гідзіцца’ (Яўс.), да карожыцца (гл.) пад уплывам карова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Му (з дзіцячай мовы) ’карова’ (ТС). Гукапераймальнае (Смаль–Стоцкі, Прыміт.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раўці́, раву́, раве́ш, раве́; равём, равяце́, раву́ць; роў, раўла́, раўло́; раві́; незак.
1. Утвараць рык, роў (пра жывёл).
Карова раве.
2. Моцна плакаць (разм.).
Чаго ты равеш?
3. Моцна гаварыць, крычаць, пець (разм.).
4. перан. Утвараць гукі, падобныя на роў жывёл.
Завіруха раве.
Самалёты равуць.
|| аднакр. раўну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Каро́жыцца ’капрызіць’ (ДрУПадб.), ’капрызіць’, ’рабіць сутаргавыя рухі’ (Гарэц.). Парсун, карова (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звалачы́ся, ‑лакуся, ‑лачэшся, ‑лачацца; ‑лачомся, ‑лачацеся; зак.
Разм.
1. Сысці куды‑н. Карова невядома куды звалаклася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сысціся, сабрацца адусюль у адно месца (пра ўсіх, многіх).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мы́зя (дзіц.) ’карова’ (малар., Нар. лекс.). Да гукапераймання мы‑ (гл. мы́каць 1) з ласкальным суфіксам ‑зя. Параўн. аналагічна ўтворанае драг. бэ́‑ця ’тс’ (< бы́‑ця < прасл. bučati) ці мы́‑ка ’тс’ (Нас.). Іншае ўтварэнне мае славен. múza ’карова з загнутымі назад рагамі’ (Бязлай, 2, 208).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Таўмы́га, тоўму́га ’бязрогая карова’, ’неахайны чалавек’ (ТС). Аналагічнае да ўкр. товпи́га ’тоўстая асоба’, рус. толпы́га (гл. таўпека), назоўнік з суф. ‑ыг‑а (з дыялектнай зменай ы > у) ад незахаванага дзеяслова, што ўзыходзіць да *tъlmiti ’сціскаць, душыць’. Да семантыкі параўн. таўка́ч ’бязрогая карова’ (ельск., Жыв. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зліза́ць сов.
1. слиза́ть;
2. разг. (всю поверхность) излиза́ть;
◊ як каро́ва языко́м ~за́ла — погов. как коро́ва языко́м слиза́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)