Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
каро́важ., прям., перен. коро́ва;
○ марска́я к. — морска́я коро́ва;
◊ до́йная к. — до́йная коро́ва;
к. языко́м зліза́ла — коро́ва языко́м слиза́ла;
падыхо́дзіць, як ~ве сядло́ — погов. идёт, как коро́ве седло́;
страля́ў у варо́ну, а папа́ў у каро́ву — погов. ме́тил в воро́ну, а попа́л в коро́ву
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каро́ва, ‑ы, ж.
1. Буйная свойская жывёліна, якая дае малако; самка быка. Малочная карова. Дойная карова. □ Прама перада мною каля маладой сасны.. скубла траву чорная карова з белымі плямамі.В. Вольскі.Выгадавалася з лысенькай цялушачкі слаўная карова.Якімовіч.// Самка некаторых народ буйной рагатай жывёлы (лася, аленя, зубра). Найчасцей сустрэне [Алежка] там ласёў, цэлую іх сям’ю: самца ў гордай кароне рагоў, карову з цялушкай — пасуцца ў драбналессі.Вышынскі.
2.Разм.зневаж. Пра тоўстага, нязграбнага чалавека (звычайна пра жанчыну). — А ну, варушыся, карова!Лынькоў.
•••
Марская карова — вымерлае воднае млекакормячае атрада сірэн.
Дойная карова — пра крыніцу матэрыяльных даброт, якой можна несумленна карыстацца ў асабістых мэтах.
Як карова языком злізалакаго-што — хутка і бясследна знік, як і не было.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бадлі́вай каро́ве Бог раго́ў не дае́≅ Gott lässt der Zíege den Schwanz nicht zu lang wáchsen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Каро́ва1, укр.карова, рус.корова, чэш.kráva, в.-луж.krowa, палаб.korvo, польск.krowa, балг.крава, макед.крава, серб.-харв.кра̏ва, славен.kráva (прасл.korva). Пошукі этымону для гэтага слова заўсёды былі цяжкімі. Што датычыць старажытнасці, то відавочным з’яўляецца яго яшчэ балта-славянскае паходжанне. Параўн. літ.kárve ’тс’, ст.-прус.curwis ’вол’ (апошняе, магчыма, каш.-слав. паходжання: каш.karw ’стары вол’). Усе іншыя паралелі не з’яўляюцца надзейнымі, бо аўтары адпаведных этымалогій прымаюць за пастулат унутраную форму ’рагатая’, што трэба абгрунтаваць. Перш за ўсё, паколькі лац.cornu ’рог’, ст.-грэч.χέρας (χέρσας) і ст.-іран.srū, srva (Бернекер, 557) узыходзяць да k̑or‑u̯/kor‑n, мы б чакалі на балта-славянскім моўным грунце s‑пачатак, але прасл.korva не мае такіх паралелей ні ў адной з індаеўрапейскіх моў (нават калі лічыць паралелямі назвы сарны і лані). Так, ст.-прус.sirwis ’лань’ хутчэй, генетычна тоесна літ.šir̃vis ’шэры конь, заяц’ (яўная назва па колеру), šir̃vas ’шэры’. Прасл.sьrna ’сарна’ можна параўнаць са ст.-слав.срѣнъ ’белы’ (іншыя славянскія паралелі абазначаюць ’іней, шэрань’). Мы падтрымліваем іншую версію з унутранай формай не ’рагатая’, а ’жвачная’. Тады прасл.korva суадносіцца са ст.-інд.cárvate ’жуе’ (Махэк, KZ, 64, 262; Мартынаў, Слав. акком., 163). Сюды ж прасл.červo ’чэрава’ (адно са значэнняў — ’страўнік’). Спроба супаставіць korva з сапсаванай глосай Гесіхія χάρτην τήν βοῡν (χάρτην замяняецца на χάρτην) не пераконвае (Параўн. Трубачоў Эт. сл. 11, 108–109).
Каро́ва2 ’назва грыба гаркуха, кароўка’ (Жыв. сл.). Гл. кароўка, кароўяха.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стэлерава карова, гл. Марская карова
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Марская карова 7/37
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)