каржакаве́ць, ‑ее; незак.

Расці каржакаватым, з нізкім сукаватым ствалом (пра дрэва). Многа дрэў чахне на балоце, не ідуць у рост, а ліпяць, каржакавеюць. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крат,

У выразе: у сто (у сотні) крат — у сто (у многа) разоў. І славу продкаў і бацькоў Памножым мы ў сотні крат. Астрэйка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

датанцава́цца, ‑цуюся, ‑цуешся, ‑цуецца; зак.

Разм.

1. Пратанцаваць да якога‑н. часу. Датанцаваліся да самай раніцы.

2. Многа танцуючы, давесці сябе да непрыемных вынікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяву́н, певуна, м.

1. Разм. Той, хто любіць пець і многа спявае; пяюн.

2. Певень. Другі гурток другой жывёлы. Дзесятак кур, пявун вясёлы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уга́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Спец. Які дае многа ўгару (у 1 знач.). Угарнае жалеза.

2. Звязаны з вытворчасцю пражы з адходаў прадзення. Угарная пража.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́басавы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і шабасовы. Многа было ў мястэчку і такіх хат, у якіх у пятніцу вечарам запальвалі шабасавыя свечкі. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пламі́дны і (у выніку асіміляцыі дн > нн) платаны ’зайздросны чалавек’ (чэрв., Сл. ПЗБ), ’сквапны’ > ’які вельмі многа есць’ (Жд. 3). Да планіда (гл.), якое з планета (гл.). Параўн. таксама пламетны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Піха́ч (экспр.) ’непераборлівы ў ядзе’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Да піха́ць ’прагна і многа есці’. Суф. ‑ач характарызуе асобу па яе схільнасці да адпаведнага дзеяння, з экспрэсіяй асуджэння (Сцяцко, Афікс. наз., 31).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нагуля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

1. Доўга, уволю пагуляць дзе‑н. Нагуляцца ў лесе. □ І вырас [Міша] і нагуляўся як мае быць. Якімовіч. // Многа, уволю павесяліцца. А калі нагуляліся і нагаварыліся, госці селі за стол. Колас.

2. Многа, уволю пагуляць у якую‑н. гульню. Нагуляюцца [шахматысты] бывала так, што калі пакладуцца вечарам спаць, дык і шахматная дошка, і фігуры... доўга стаяць у вачах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскалыха́ць, -лышу́, -лы́шаш, -лы́ша; -лышы́; -лыха́ны; зак.

1. каго-што. Пачаць моцна калыхаць, прымусіць калыхацца.

Р. качэлі.

2. што. Калышучы, зрабіць хісткім, няўстойлівым.

Р. слупок.

3. перан., каго (што). Вывесці са стану апатыі, абыякавасці.

Пыталіся многа, ледзь раскалыхалі яго на адказы.

|| незак. раскалы́хваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)