наха́ба, ‑ы, м. і ж.

Разм. Нахабны чалавек, нахабная істота; назола. «Ну і задавака, ну і нахаба! — падзівіўся, зазлаваў Міканор. — Дзержыцца, як бы роўнага яму нікога няма, багацей паганы!..» Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ахвя́ра, -ы, мн. -ы, -вя́р, ж.

1. Прадмет або жывая істота, прынесеныя ў дар бажаству паводле абрадаў некаторых рэлігій.

2. Добраахвотная ўступка, адмаўленне на карысць каго-, чаго-н.

Навука патрабуе ахвяр.

3. Пра таго, хто пацярпеў або загінуў ад чаго-н.

А. вайны.

|| прым. ахвя́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

анёл, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У рэлігійных уяўленнях: звышнатуральная істота, служыцель Бога і яго пасланец да людзей (малюецца ў выглядзе крылатага хлопчыка).

2. Ласкавы зварот да каго-н. (разм.).

А. мой.

◊

Дзень анёла — імяніны.

|| памянш. анёлак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

|| прым. анёльскі, -ая, -ае.

А. характар (вельмі добры).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Адсу́ха ’злосная істота’ (Інстр. II). Гл. сухі ’нячыстая сіла, якая пасылае сухоты’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

непаўто́рны, ‑ая, ‑ае.

Адзіны ў сваім родзе; выключны, асаблівы. Кожная рака, нібы жывая істота, мае свой нораў, свой характар, сваё аблічча, свой непаўторны .. выгляд. В. Вольскі. Прастор лашчыў вока красой непаўторнай і свежай. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэ́ман, ‑а, м.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — бажаство, дух, істота, нешта сярэдняе паміж чалавекам і богам.

2. У хрысціянскай міфалогіі — д’ябал, злы дух, нячыстая сіла.

3. перан. Уст. Увасабленне якой‑н. страсці, заганы і пад.

[Грэч. daimōn.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цётухна, ‑ы, ж.

1. Ветлівы зварот да цёткі, дарослай жанчыны наогул. [Слімак:] — Можа б вы, цётухна, чаго гарачага мне далі? Лынькоў.

2. У даўніх павер’ях усходніх і заходніх славян — надпрыродная істота, якая ўвасабляла трасцу або ліхаманку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ніхто́, ніко́га, ніко́му, ніко́га, нікі́м, ні аб кім; займ. адмоўны.

1. Ні адзін чалавек, ні адна жывая істота.

Н. не прыйшоў.

Н. не хацеў з ім сябраваць.

2. у знач. наз. ніхто́, толькі ў Н і Т, м. і ж. Пра чалавека, які не мае ніякага дачынення да каго-н.

Хто ён табе? — Ніхто.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

замо́рак, ‑рка, м.

Разм. Кволая, фізічна недаразвітая істота, расліна. Светазар.. — дзяцюк, што рост, што плечы — усім хлопец узяў. А.. [Федзька] — і глядзець няма на што: бледны, худзенькі заморак. Ракітны. Каласы-заморкі не схіляліся долу, а стаялі тырчком. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

существо́ ср.

1. (сущность) су́тнасць, -ці ж.;

говори́ть по существу вопро́са гавары́ць па су́тнасці пыта́ння;

2. (живой организм) істо́та, -ты ж., стварэ́нне, -ння ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)