рэгістрава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.
1. Запісвацца, адзначацца з мэтай уліку. Рэгістравацца ў сакратара.
2. Афармляць юрыдычна сваё ўступленне ў шлюб. [Анатоль] не спяшаецца рэгістравацца, адцягвае ўсё з разводам. Пальчэўскі.
3. Зал. да рэгістраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэгістрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., каго-што.
Запісваць, адзначаць з мэтай уліку, сістэматызацыі, надання законнай сілы чаму-н.
Р. паступаючую дакументацыю.
Р. змены надвор’я.
Р. шлюб.
|| зак. зарэгістрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.
|| звар. рэгістрава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак. зарэгістрава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.
|| наз. рэгістра́цыя, -і, ж. і рэгістрава́нне, -я, н.
|| прым. рэгістрацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жані́цьба, ‑ы, ж.
Уступленне мужчыны ў шлюб, шлюбны саюз мужчыны з жанчынай. З той пары, як грукнула мне трыццаць Я спакою не знайду ніяк: Спаць прылягу — пра жаніцьбу сніцца, Страшным стала слова халасцяк. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ажані́цца, ажанюся, ажэнішся, ажаніцца; заг. ажаніся; зак.
Уступіць у шлюб (пра мужчыну). Іван толькі зімою ажаніўся з .. [Матронаю], і жылі яны надта згодна. Колас. Калі любіш — ажаніся, а не любіш — адкасніся. Прымаўка.
•••
З зямлёю (сырою) ажаніцца — загінуць, памерці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пажані́цца, ‑жанюся, ‑жэнішся, ‑жаніцца; зак., з кім і без дап.
1. Уступіць у шлюб (пра мужчыну і жанчыну). Пяць год таму назад сышліся.. [Ірына і Ігнась], пажаніліся. Лынькоў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ажаніцца — пра ўсіх, многіх. Большыя сыны Рамана пажаніліся і пааддзельваліся. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заму́жжа, ‑а, н.
Уступленне жанчыны ў шлюб, знаходжанне ў шлюбе. [Маці] загадала неяк, што пакуль не вернецца Алесь, каб Марына і думаць пра замужжа не магла. Б. Стральцоў. За час свайго замужжа Ганна прывыкла таіцца, хаваць у душы і пакутны боль, і тугу, і надзеі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паня́ць ’тое ж, што і зразумець’ (ТСБМ), ’абучыцца добра якому-н. рамяству; заліваць вадою; уступіць у шлюб’ (Нас.), ’заліць вадою; зразумець’ (Бяльк., Юрч.), ’зразумець, злавіць, знайсці’ (Сл. ПЗБ), поня́ць ’злавіць’ (ТС), поня́цца ’узяцца; набрацца, пакрыцца, праявіцца’ (ТС). Дэрыват з прыстаўкай po‑ ад прасл. jęti з устаўным н. Гл. узяць. Значэнне ’зразумець’ — семантычнае запазычанне з рус. понять ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пры́стані, пры́станкі, пры́стань ’прыняцце зяця ў дом цесця’ (Нас.); параўн. рус. смал. при́станки: идить в при́станки ’жаніцца і заставацца жыць у доме жонкі’, при́стань ’зяць, прыняты ў сям’ю жонкі, які жыве ў доме цесця’, зах.-бранск. жить в при́стани ’жыць у доме жонкі’, укр. при́стани ’далучэнне да кампаніі’, приста́я ’ўступленне ў шлюб у якасці прымака’. Да прыста́ць < стаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разве́дзены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад развесці.
2. у знач. прым. Пра таго, хто развёўся, у каго скасаваны шлюб. Старая дзеўка... Разведзенаю быць і то, мабыць, не так горка. Марціновіч.
3. у знач. прым. Які растварыўся; раствораны. Разведзены цукар. // З дабаўленнем вады; разбаўлены. Разведзены спірт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распіса́цца, -пішу́ся, -пі́шашся, -пі́шацца; -пішы́ся; зак.
1. Паставіць свой подпіс пад чым-н.
Р. у дзённіку сына.
2. перан. Сваімі ўчынкамі, паводзінамі пацвердзіць што-н. у адносінах да сябе.
Р. ў сваёй бездапаможнасці.
3. з кім і без дап. Зарэгістраваць свой шлюб (разм.).
4. Пачаўшы пісаць, захапіцца (разм.).
Так распісаўся, што не спыніць.
|| незак. распі́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. распі́сванне, -я, н. (да 2 знач.) і распі́ска, -і, ДМ распі́сцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)