накшта́лт, прыназ. з Р.

Спалучэнне з прыназоўнікам «накшталт» выражае параўнальныя адносіны: указвае на прадмет, з’яву, прымету, да якіх падобны якія-н. прадметы, з’явы.

Нешта н. дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паваро́тны, -ая, -ае.

1. Які служыць для павароту, паварочвання чаго-н.

Паваротныя механізмы.

2. перан. Пераломны, пасля якога пачынаецца нешта новае.

П. перыяд у развіцці грамадства.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чу́хнуць

‘рохнуць (пра свінню і пад.); сказаць нешта грубае (без прамога дапаўнення); плёснуць чаго-небудзь (чухнуць вады на агонь)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. чу́хну чу́хнем
2-я ас. чу́хнеш чу́хнеце
3-я ас. чу́хне чу́хнуць
Прошлы час
м. чу́хнуў чу́хнулі
ж. чу́хнула
н. чу́хнула
Загадны лад
2-я ас. чу́хні чу́хніце
Дзеепрыслоўе
прош. час чу́хнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

жало́бны, -ая, -ае.

1. гл. жалоба.

2. Сумны, тужлівы, маркотны.

Ж. марш.

Нешта сумнае і жалобнае чулася ў курлыканні журавоў.

|| наз. жало́бнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

і́кацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -аецца; безас., незак., каму.

Пра міжвольную ікаўку.

Нешта ікаецца мне сёння.

|| аднакр. і́кнуцца (1 і 2 ас. не ўжыв.), -нецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сёе-то́е, сяго́-таго́, займ. неазнач., н.

1. Нешта, некаторыя рэчы, нямногае.

Узяць з сабой сёе-тое.

2. Штосьці, што не жадаюць называць.

Распытаць пра сёе-тое.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нава́жыцца, -ва́жуся, -ва́жышся, -ва́жыцца; зак., з інф.

Намерыцца нешта зрабіць, рашыцца на што-н.

Н. сказаць праўду.

Н. пераехаць у другі горад.

|| незак. нава́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

замаўча́ць¹, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; зак. (разм.).

Замоўкнуць, перастаць гаварыць, спяваць, крычаць і пад.

Апавядальнік замаўчаў.

Пісаў пісьмы, а цяпер нешта замаўчаў (перан.: перастаў пісаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

анані́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж. (разм., неадабр.).

Не падпісанае аўтарам пісьмо, якое паведамляе пра каго-н. нешта непрыемнае, крыўднае, выкрывае каго-н. і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жу́пел, -а, м.

1. Згодна з рэлігійнымі ўяўленнямі хрысціян: гарачая смала, падрыхтаваная ў пекле для пакарання грэшнікаў (уст.).

2. перан. Нешта страшнае, агіднае; пужала.

Быць жупелам для каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)