Тага́ніць ’цягаць’(Нас.), тъга́ніць ’несці, валачы’ (мёрск., Нар. лекс.). Да тага́н (гл.) з мяркуемым значэннем ’расцяжка’. Параўн. натаганіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарамба́ніць ’несці, цягнуць цяжкае, вялікае, грузнае; тарабаніць’ (Сл. рэг. лекс.). Гл. тараба́ніць; устаўка м пад уплывам выклічніка тара́м, параўн. тарарам, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарэ́нчыць ’несці што-небудзь аб’ёмнае і цяжкае перад сабой’ (Сцяшк. Сл., Гіл.). Да тарочыць 1 з экспрэсіўнай назалізацыяй (імітацыя польскага вымаўлення?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тхаць, ‑ае; безас. незак., чым.
Разм. Патыхаць, несці, веяць чым‑н. Было тут зацішна, але холадна: сцюдзёнасцю тхала ад настылага току, скразнякі гулялі пад страхой. М. Стральцоў. Васілінка з маці пераступаюць парог хаты. Тхае прэлымі анучамі, нечым кіслым. Ус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́хта, -ы, ДМ -хце, мн. -ы, вахт і -аў, ж.
1. У флоце: неадлучнае дзяжурства, а таксама змена, якая нясе такое дзяжурства.
Заступіць на вахту.
Несці вахту.
Начная в.
2. Месца, дзе знаходзіцца дзяжурны, вахцёр; памяшканне для вахцёраў (разм.).
Ключы на вахце.
3. перан., чаго або якая. Самаадданая, поўная энтузіязму праца ў азнаменаванне чаго-н. (высок.).
Працоўная в.
|| прым. ва́хтавы, -ая, -ае.
В. журнал.
Вахтавая служба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мітурысы сабіраць ’трызніць з гарачкі’ (Бяд.). Няясна. Магчыма, звязана з рус. смал. митулить ’расказваць лухту’, ’несці лухту’, якое, мусіць, можна звязаць з мі́тусь (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тырыба́ніць ‘тараторыць, гучна і без толку гаварыць’, ‘насіць (несці), цягнуць што-н. вельмі цяжкае’ (мёрск., Нар. сл.). Мясцовы фанетычны варыянт да тараба́ні́ць 1, 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
небыва́льщина
1. разг. небылі́ца, -цы ж.; (выдумка) вы́думка, -кі ж.;
нести́ (распуска́ть) небыва́льщину не́сці (распуска́ць) небылі́цы (вы́думкі);
2. см. небыли́ца 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нязло́мнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць нязломнага. Вы лепш запомніце, Каб несці праз гады, Сказ Аб нязломнасці Савецкага салдата... Кірэенка.
2. перан. Стойкасць, цвёрдасць у перакананнях, намерах і пад. Людзі пазнаюцца не на парадах, а ў барацьбе з ворагам, — там паказваецца іх нязломнасць. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нясу́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. незал. цяп. ад несці.
2. у знач. прым. Спец. Які падтрымлівае сабой што‑н. нерухомае, служыць апорай для чаго‑н. Нясучы брус рамы сеялкі.
3. у знач. прым. Які нясе шмат яец (пра птушак). Нясучая парода курэй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)