*Асы́ты, осы́та, осы́тэ ’злёгку гнілы’ (хвоя, дрэва) (Клім.). Параўн. укр. сита сосна ’сасна са смалой’. Да кораня сыт‑ (гл. сыты) са значэннем ’насычаны’. Параўн. таксама осэ́тня пора́ ’дастатковы час’ (Клім.) пры ўкр. оситня пора ’дастаткова даўні’, зноў да гэтага кораня са значэннем ’сытны’ = ’дастатковы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
васко́вы, ‑ая, ‑ае.
Зроблены з воску; насычаны воскам. Васковая свечка. Васковая папера. // Падобны на воск; жаўтлявы. Васковы твар. □ Зялёнае, стромкае жыта за апошнія дні пачынала набываць васковую афарбоўку. Кавалёў.
•••
Васковая спеласць гл. спеласць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Салёны ’які ўтрымлівае ў сабе соль, насычаны соллю’, ’прыпраўлены соллю, занадта пасолены’, ’прыгатаваны ў запас з соллю, у салёным растворы’ (ТСБМ, ТС, Сцяшк. МГ). Рус. солёный ’тс’. Руск.-бел. інавацыя ад соль; параўн. салоны, або першапачатковы залежны дзеепрыметнік мін. ч. ад саліць, які потым стаў прыметнікам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
крухма́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да крухмалу. Крухмальны завод. // Прыгатаваны з крухмалу. Крухмальны клейстар.
2. Насычаны растворам крухмалу; накрухмалены. Крухмальны каўнер. □ З-пад крухмальных манжэтаў высунуліся рукі — тонкія, белыя, амаль празрыстыя пальцы. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
густы́, -а́я, -о́е.
1. Які складаецца з мноства аднародных прадметаў, размешчаных блізка адзін каля аднаго.
Г. бярэзнік.
Густое жыта.
Буракі растуць густа (прысл.).
2. Не вадкі, з аслабленай цякучасцю, насычаны.
Густая смятана.
3. Шчыльны, малапранікальны для зроку, святла.
Г. туман.
Густыя воблакі.
4. Пра голас: паўнагучны.
Г. бас.
|| наз. густата́, -ы́, ДМ -таце́, ж. і гушчыня́, -і́, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тлу́сты, -ая, -ае.
1. Які ўтрымлівае ў сабе шмат тлушчу.
Тлустая свініна.
2. Тоўсты, укормлены, сыты.
Тлустая індычка.
Т. карп.
3. Які атрымаўся ад тлушчу.
Тлустая пляма.
4. перан. Насычаны карыснымі рэчывамі.
Т. чарназём.
5. Тоўсты, з тоўстымі лініямі (пра лініі, друкарскія знакі, літары і пад.).
Т. шрыфт.
|| наз. тлу́стасць, -і, ж. (у 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канцыля́рскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да канцылярыі, належыць ёй. Канцылярскія справы. Канцылярскі работнік. Канцылярскія тавары. // Характэрны, уласцівы канцылярыі. Канцылярская валакіта. // Сухі, невыразны, насычаны словамі, характэрнымі для мовы дзедавых папер (пра стыль, мову). Канцылярскі стыль.
•••
Канцылярскі почырк гл. почырк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўнакро́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вылучаецца паўнакроўнасцю (у 1 знач.), хворы ад лішку крыві.
2. Здаровы. Мельнік быў паўнакроўны мужчына гадоў сарака пяці. Гамолка. // перан. Насычаны, змястоўны, багаты на ўражанні, падзеі і пад. Усё вакол жыло паўнакроўным, шчаслівым жыццём. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прама́слены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад прамасліць.
2. у знач. прым. Насычаны маслам; запэцканы маслам, мазутай і пад. [Наташа] дастала з-пад страхі загорнуты ў прамасленую анучку пісталет. Шамякін. Змазчык, заламаўшы на патыліцу прамасленую кепку, .. прайшоў ля інжынера. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смо́лкі, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Тое, што і смалісты (у 1 знач.). Ліплі да пальцаў смолкія стружкі і трэскі, якія Міша кідаў у агонь. Арочка.
2. Намазаны, насычаны смалой (у 2 знач.). І квач, кудзеляю абкручаны, Па смолкай грубцы гарцаваў. Свірка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)