скры́начка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш.-ласк. да скрынка.
2. Шкатулка. Я вырэзваў з дрэва пеналы, скрыначкі, пакрываў іх лакам, пасля чаго наводзіў прыгажосць разьбой. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
славалюбі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які вызначаецца славалюбствам, прагай да славы. [Сяргей Касцянок] не быў чалавекам славалюбівым і ніколі не імкнуўся да высокіх пасад, але прапанова Рашчэні зараз, пасля пастановы, прыйшлася яму да спадобы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
снегапа́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Выпадзенне снегу (звычайна ў вялікай колькасці). Прыгожы вячэрні Мінск, асабліва пасля першага снегападу. Мыслівец. Вецер прыціх, і ў цішыні, здавалася, чуваць быў мяккі шолах снегападу. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сыска́цца, сышчуся, сышчашся, сышчацца; зак.
Разм. Знайсціся; адшукацца. [Ціток:] — Хто гэта к нам прыйшоў? — Прымак Марылін сыскаўся, — адказала цешча. Лобан. Толькі пасля вайны сыскаўся .. [Пракоп Сыс]. Але ж у калгасе не захацеў быць. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таню́сенькі, ‑ая, ‑ае.
Вельмі тоненькі. Аж гляджу — трымае мая Ганна аберучкі цэлы сувой палатна, танюсенькага, бялюсенькага, бы снег той. Кірэйчык. І чайкі, нібыта прачнуўшыся пасля працяглага сну, плакалі танюсенькімі галасамі. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тупі́цца, туліцца; незак.
1. Станавіцца тупым (у 1 знач.). Каса тупіцца. □ Ад грому аглухлі бары, Падсочвалі сосны снарады. Туліліся Склюды і тапары Па папялішчах пасля блакады. Барадулін.
2. Зал. да тупіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрмасфе́ра, ‑ы, ж.
Слой верхняй атмасферы ад вышыні 80–90 км, тэмпература ў якім узрастае да вышынь 200–300 км і дасягае 1500°C, пасля чаго застаецца пастаяннай да вялікіх вышынь.
[Ад грэч. thermē — цяпло, гарачыня і spháira — шар.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Малёдны ’ветлівы, мяккі характарам’, іўеў. (Сцяшк. Сл.), малёдненька ’памалу, павольна’ (там жа). Няясна. Відавочна, балтызм. Параўн. літ. malóninis ’пяшчотны’, у якім у групе ‑nin‑ пасля адбылося распадабненне: ‑нн‑ > ‑дн‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыга́лак ’невялічкая палянка ў лесе пасля пажару; прагалак’ (Шат.). Да прага́лак (гл.). Але нельга цалкам выключыць і ўплыў семантыкі прыназоўніка пры са значэннем лакалізацыі — ’каля чаго-небудзь’. Гл. гала.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саснэ́ ’адросткі пер’яў у птушак пасля лінькі’ (Сл. ПЗБ). Да аснэ́ ’тс’ (Сцяшк. Сл.), што да асо́н (гл.). Збліжана з сасна (гл.) з-за знешняга падабенства да сасновых шыпулек.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)