Verbum

вучы́цца, вучу́ся, ву́чышся, ву́чыцца; незак.

1. чаму і з інф. Засвойваць якія-н. веды, навыкі, звычкі.

В. грамаце.

В. майстэрству.

В. быць самастойным.

2. Атрымліваць адукацыю, спецыяльнасць.

В. ў школе.

В. на настаўніка.

В. за слесара.

|| зак. вы́вучыцца, -вучуся, -вучышся, -вучыцца і навучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца.

|| наз. вучо́ба, -ы, ж. (да 2 знач.) і вучэ́нне, -я, н.

Палітычная вучоба.

Паслаць на вучобу каго-н.

вы́клік, -у, мн. -і, -аў, м.

1. гл. выклікаць.

2. Патрабаванне, запрашэнне з’явіцца куды-н.

З’явіцца па выкліку.

В. у суд.

3. Запрашэнне, прапанова ўдзельнічаць у чым-н.

В. на спаборніцтвы.

В. на дуэль.

4. каму-чаму. Выражанае позіркам, словамі, учынкамі і пад. жаданне ўступіць у барацьбу.

Кінуць в. грамадству (звычайна пра ўчынак, што ідзе ўразрэз з чым-н. агульнапрынятым). У яго словах прагучаў в.

адце́рці, адатру́, адатрэ́ш, адатрэ́; адатро́м, адатраце́, адатру́ць; адцёр, -це́рла; адатры́; -цёрты; зак.

1. што. Трэннем выдаліць што-н. прысохлае, прыклеенае і пад.

А. бруд з вопраткі.

2. каго-што. Расціраючы, вярнуць адчувальнасць каму-, чаму-н.

А. шчокі з марозу.

А. ногі.

3. каго-што. Адціснуць, адцясніць; выцесніць (разм.).

А. саперніка.

4. што. Пашкодзіць, адцяць, прычыніўшы боль (разм.).

А. пальцы.

|| незак. адціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

утрыма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Захаваць пэўнае становішча, не ўпасці.

У. на нагах.

У. за планку.

У. на кані.

2. Застацца на месцы; не адступіць.

Ён доўга не ўтрымаўся на пасадзе дырэктара.

У. на сваіх пазіцыях.

3. ад чаго. Стрымаць сябе ад якога-н. учынку, дзеяння, не даць праявіцца чаму-н. (разм.).

У. ад слёз.

Утрымаўся ад спакусы.

|| незак. утры́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

це́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца; незак.

1. кім-чым і з каго-чаго. Адчуваць асалоду, задавальненне ад чаго-н., радавацца чаму-н.

Ц. дасягнутымі поспехамі.

Ц. з дзяцей.

2. Радавацца, весяліцца.

Цешыліся дарослыя і дзеці, чуліся песні.

3. кім-чым і з каго-чаго. Забаўляцца, пацяшацца.

Дзіця ц. новай цацкай.

4. чым. Суцяшаць, абнадзейваць сябе.

Людзі цешыліся думкай аб лепшым будучым.

|| зак. паце́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца.

салю́т, -у, М -лю́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Ваенная форма прывітання або аддача пашаны каму-, чаму-н. ружэйнымі або артылерыйскімі залпамі, падняццем ці апусканнем сцяга і пад., а таксама стральба і феерверк з прычыны ўрачыстай даты, падзеі.

С. дваццаццю артылерыйскімі залпамі.

2. Прывітанне пры сустрэчы з кім-н.

Салют, сябры!

○

Піянерскі салют — прывітанне, якое выражаецца ў падняцці над галавой правай рукі.

|| прым. салю́тны, -ая, -ае.

назва́ць¹, -заву́, -заве́ш, -заве́; -завём, -завяце́, -заву́ць; -заві́; -зва́ны; зак., каго-што.

1. кім-чым. Даць імя, найменне каму-, чаму-н.

Н. дачку Святланай.

Н. вуліцу Акадэмічная.

2. Сказаць сваё імя і прозвішча, назву каго-, чаго-н.; адрэкамендаваць.

Хлопец назваў сваё прозвішча.

3. Паведаміць, аб’явіць.

Ён назваў неверагодную лічбу.

4. Вызначыць, ахарактарызаваць.

Ну як н. такі ўчынак?

|| незак. называ́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. называ́нне, -я, н.

насі́цца, нашу́ся, но́сішся, но́сіцца; незак.

1. Шпарка перамяшчацца (бегаць, лятаць) у розных напрамках.

Ластаўкі насіліся над сажалкай.

Н. па хаце.

2. Быць, знаходзіцца ў нашэнні.

Паліто доўга носіцца.

3. Празмерна захапляцца кім-, чым-н.; удзяляць шмат увагі чаму-н. (разм.).

Н. з ідэяй.

4. перан. Разносіцца, распаўсюджвацца (пра чуткі, гукі, пахі).

Над поплавам насіўся пах свежага сена.

◊

Насіцца ў паветры — пра блізкі надыход чаго-н.

падпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.

1. Паднёсшы агонь, запаліць.

П. дровы.

2. Наўмысна, са злосным намерам учыніць пажар дзе-н.

П. хату.

3. Даць падгарэць чаму-н.

П. пірог.

4. і у чым. Раскласці агонь у печы, каб згатаваць ежу, ацяпліць памяшканне.

П. печ або ў печы.

|| незак. падпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. падпа́льванне, -я, н. і падпа́л, -у, м. (да 1 і 2 знач.).

прывучы́ць, -учу́, -ўчыш, -ўчыць; -ўчаны; зак., каго (што), да каго-чаго і з інф.

Прымусіць прывыкнуць да каго-, чаго-н., навучыць чаму-н., выпрацаваць навык да чаго-н.

П. да парадку.

|| незак. прывуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыву́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. прывучы́цца, -учу́ся, -ўчышся, -ўчыцца; незак. прывуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і прыву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. прывучэ́нне, -я, н. і прыву́чванне, -я, н.