гу́ля, ‑і і гу́ла, ‑ы, ж.

Абл. Гуз, жаўлак. — Ты чаму гэта не сказаў, што пчала ўджаліла цябе ў лоб? Я адразу знайшоў бы дзьмухавец і яго сокам памагаў бы ранку. Нічога б не было, а то, бач, якая гуля вырасла! Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даве́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; заг. давер; зак., каго-што або з інф.

Аказаўшы давер’е, даручыць каму‑, чаму‑н., перадаць пад чыю‑н. адказнасць. Даверыць таварышу машыну. □ Патрэбен быў памочнік, шчыры і пісьменны чалавек, добра пісьменны, каб яму можна было даверыць любую справу. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дагадзі́ць, ‑гаджу, ‑годзіш, ‑годзіць; зак., каму-чаму.

Задаволіць каго‑н., зрабіўшы яму што‑н. прыемнае, патрэбнае і пад.; уладзіць (у 2 знач.). Жанчына з боку наглядала за сваім госцем, шчаслівая, што яму абед спадабаўся; яна была рада, што дагадзіла такому госцю. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзесяціго́ддзе, ‑я, н.

1. Прамежак часу ў дзесяць год. За два гады .. [Алена] навучылася ўсяму, чаму ў звычайных мірных умовах нельга было б навучыцца і за дзесяцігоддзе. Шамякін.

2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося ці пачалося дзесяць год таму назад. Дзесяцігоддзе навуковай дзейнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́гадавацца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.

Дасягнуць сталага ўзросту; вырасці. Бацькоў сваіх Таццяна не ведала, яна выгадавалася ў дзіцячым доме. Васілёнак. — Тата, чаму мне не страшна ў лесе?.. — Таму, дачушка, — адказаў ляснік, — што ты ў лесе радзілася, выгадавалася і ўвесь час жывеш... Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каму-чаму і без дап.

Разм. Спрыяць. Ад самага красавіка надвор’е прыяла людзям. Мележ. [Галіна] адразу ўспомніла знаёмства... Было ў ім нешта ад таго, калі людзі, не ведаючы адзін другога, шчыруюць і прыяюць, бо яны даўно зрадніліся. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сімво́ліка, ‑і, ДМ ‑ліцы, ж.

1. Сімвалічнае значэнне, што прыдаецца чаму‑н. Сімволіка хімічных элементаў. Сімволіка кветак.

2. зб. Сімвалы; сукупнасць якіх‑н. сімвалаў. Піянерская сімволіка. □ Выкарыстанне народнай сімволікі было вельмі характэрным і для дакастрычніцкай творчасці Янкі Купалы. Гіст. бел. сав. літ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насі́цца, нашу́ся, но́сішся, но́сіцца; незак.

1. Шпарка перамяшчацца (бегаць, лятаць) у розных напрамках.

Ластаўкі насіліся над сажалкай.

Н. па хаце.

2. Быць, знаходзіцца ў нашэнні.

Паліто доўга носіцца.

3. Празмерна захапляцца кім-, чым-н.; удзяляць шмат увагі чаму-н. (разм.).

Н. з ідэяй.

4. перан. Разносіцца, распаўсюджвацца (пра чуткі, гукі, пахі).

Над поплавам насіўся пах свежага сена.

Насіцца ў паветры — пра блізкі надыход чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.

1. Паднёсшы агонь, запаліць.

П. дровы.

2. Наўмысна, са злосным намерам учыніць пажар дзе-н.

П. хату.

3. Даць падгарэць чаму-н.

П. пірог.

4. і у чым. Раскласці агонь у печы, каб згатаваць ежу, ацяпліць памяшканне.

П. печ або ў печы.

|| незак. падпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. падпа́льванне, -я, н. і падпа́л, -у, м. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дапамагчы́, -магу́, -мо́жаш, -мо́жа; -мо́г, -магла́, -ло́; зак.

1. каму. Аказаць дапамогу, пасадзейнічаць у чым-н.

Д. ў рабоце.

Д. распрануцца.

2. каму. Падтрымаць матэрыяльнымі сродкамі.

Д. грашамі.

Д. будаўнічымі матэрыяламі.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каму-чаму. З’явіцца сродкам для дасягнення мэты.

Лякарства дапамагло.

Компас дапамог зарыентавацца ў лесе.

Дапамагчы гору (разм.) — выратаваць з цяжкага становішча.

|| незак. дапамага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)