захло́пывать несов.
1. (резко закрывать) зачыня́ць, зачыня́ць з трэ́скам;
2. (ловить) лаві́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мышкава́ць, мушкава́ць, мушкова́ць ’вынюхваць (пра жывёлу)’, ’шукаць, выведваць, выпытваць’ (Сл. ПЗБ; навагр., Нар. сл.), ’(пра ліса) лавіць мышэй’ (ТСБМ), ’вышукваць і лавіць мышэй’ (ТС), ’шукаць смачнага, перабіраць у ядзе’ (ТС; мазыр., З нар. сл.), драг. мэ́шкатэ, мы́шкаты ’тыкаць, поркаць; злёгку рыць рылам’ (драг., Нар. лекс.; Клім.). Укр. мишкува́ти ’шукаць’, ’лавіць мышэй’, ’перабіраць яду’, польск. myszkować ’лавіць мышэй (пра ліса)’, ’вышукваць пажыву’, ’рыцца’, ’падглядаць’. Паводле Брукнера (350), Варш. сл. (1085), утворана ад myszka. Аднак можна дапусціць, што гэта ўплыў народнай этымалогіі. А тады лексема — балтызм (параўн. літ. mišýti ’мяшаць’). Гл. таксама мышава́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
злаві́ць, злаўлю, зловіш, зловіць.
Зак. да лавіць (ва ўсіх значэннях, акрамя адцення «мець сталым заняткам промысел, здабычу каго‑н.»).
•••
Злавіць на вуду — падмануць, ашукаць, перахітрыць каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самазабеспячэ́нне, ‑я, н.
Забеспячэнне, якое ажыццяўляецца ўласнымі сіламі і сродкамі. Усвядоміўшы сваё незайздроснае становішча папрашайкі, Мурлік неўзабаве сам пачаў лавіць рыбу, перайшоў, так сказаць, на самазабеспячэнне. Рылько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рыбало́ў ’крычка малая’ (Інстр.). Вынік сцяжэння слоў ры́ба (гл.) і лаві́ць (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тра́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; незак., што.
1. Лавіць рыбу тралам (у 1 знач.).
2. Даследаваць дно пры дапамозе трала (у 2 знач.).
Т. марское дно.
3. Вылоўліваць і абясшкоджваць падводныя міны.
|| зак. пратра́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены (да 3 знач.).
|| наз. тра́ленне, -я, н.
|| прым. тра́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лаві́цца, ловіцца; незак.
1. Пападацца ў сетку, сіло, пастку і пад. (пра звяроў, рыбу і інш.). — Некалі ля гэтага лазняку вельмі ж добра лавілася рыба. Ляўданскі.
2. Зал. да лавіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каламу́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Непразрысты, мутны (пра вадкасць і інш.). Палявая дарога ў момант раскісла, усюды пабеглі ручайкі, і ў калдобінах заблішчэлі каламутныя лужыны. Сачанка. Гаспадар таксама прымайстраваўся з краёчку стала і паліў мне поўную шклянку нечага каламутнага, рудога. Сабаленка.
2. перан. Ахутаны заслонай туману, снегу, дажджу і пад. Каля Батаніна праляцела некалькі трасіруючых куль і пагасла ў каламутнай далечыні. Дудо. Прасторы былі белаватыя, каламутныя і непрыглядныя. Крапіва.
•••
У каламутнай вадзе рыбу лавіць гл. лавіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улича́ть несов.
1. (изобличать) выкрыва́ць; (обвинять) абвінава́чваць; (ловить) лаві́ць;
улича́ть кого́-л. во лжи выкрыва́ць чыю́-не́будзь хлусню́, лаві́ць каго́-не́будзь на хлусні́;
2. (свидетельствовать против кого-л., доказывать) све́дчыць; даво́дзіць, дака́зваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брадні́к, ‑а, м.
Рыбалоўная сетка для лоўлі рыбы на мелкаводных месцах. У гэтай азярыне тапталася з брадніком чарада жанчын. Колас. [Міхась:] — Я нядаўна быў на тым беразе з бацькам. Хадзілі брадніком рыбу лавіць. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)