неадхі́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць неадхільнага. Думка аб неадхільнасці смерці моцна ўзрушыла яго. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уні́клівы, -ая, -ае.

1. Які пазбягае прама і адкрыта выказваць свае думкі, не прамы, пазбаўлены шчырасці.

У. адказ.

2. Які глыбока ўнікае ў сутнасць справы; праніклівы.

У. чалавек.

Уніклівая думка чалавека.

|| наз. уні́клівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хвала́, -ы́, ж.

1. Пахвала, адабрэнне, усхваленне.

Х. пра выдатную ткачыху разышлася па краіне.

2. у знач. вык. Воклік захаплення, удзячнасці, прызнання каму-, чаму-н.

Х. працаўнікам палёў.

3. Агульнапрынятая думка пра каго-н., рэпутацыя (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лейтматы́ў, -ты́ву, мн. -ты́вы, -ты́ваў, м.

1. Асноўны матыў, які паўтараецца на працягу ўсяго музычнага або літаратурнага твора.

Л. рамана.

2. перан. Асноўная думка твора або выказвання, якая неаднаразова паўтараецца і падкрэсліваецца.

|| прым. лейтматы́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

будара́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; незак.

Узрушвацца, узбуджацца, турбавацца. [Ісак:] — У спрэчках.. адточваецца думка, бударажыцца мозг. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэнамэ́, нескл., н.

Кніжн. Думка, якая склалася пра каго‑, што‑н., рэпутацыя. Страціць сваё рэнамэ.

[Фр. renommée.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эгаты́зм, ‑у, м.

Кніжн. Перабольшаная думка пра сваю асобу, пра свае вартасці і значэнне; самаўлюбёнасць.

[Англ. egotism ад лац. ego — я.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вумненне ’думка’ (Яруш.). Відаць, прыставачнае ўтварэнне ад *mьněti, гл. помніць ’памятаць’, або ў выніку кантамінацыі вум (гл.) і рус. мнение ’думка, меркаванне’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Апі́нія ’рэпутацыя, гонар’ (Сцяшк., Сцяц.). З польск. opinia ’думка, погляд’, ’рэпутацыя’ < лац. opinio ’думка, рэпутацыя’, на што ўказвае абмежаванае пашырэнне слова (толькі на Зах. Беларусі). Параўн. ст.-бел. (пачатак XVII ст.) опиния ’думка’ (Гіст. лекс., 108), запазычанне праз польскае пасрэдніцтва (Гіст. Мовы, 1, 297).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дзіва́члівы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і дзівакаваты. Раптам некаму прыйшла ў галаву гуллівая, дзівачлівая думка. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)