Прысафі́так (прысафі́ток) ’падстрэшак’ (пін., Нар. сл.). Параўн. польск. sufit ’столь’, якое з італ. soffitoгара; столь’ (Брукнер, 525).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бе́раг (агляд значэнняў слова гл. ў Яшкіна). Рус. бе́рег, укр. бе́ріг, польск. brzeg, чэш. břeh, ст.-слав. брѣгь, балг. бряг, серб.-харв. бре̑г і г. д. Прасл. bergъ ’бераг; узгорак, гара’. Гэта слова звязана з ст.-в.-ням. bergгара’, авест. barəzah‑гара, вышыня’, ст.-інд. br̥hant‑ ’высокі’, авест. bərəzant ’высокі’, ірл. bríгара’ і г. д. Паколькі некаторыя і.-е. мовы сведчаць пра ‑g̑h‑ у гэтым слове (гэта дало б слав. *berzъ), то ёсць версія пра запазычанне слав. слова з герм. моў, але ёсць аргументы і супраць. Гл. Мейе, RS, 2, 69; Траўтман, 30; Ягіч, AfslPh, 30, 457; Бернекер, 49; Машынскі, Pierw., 157; Брукнер, 44; Слаўскі, 1, 46; Фасмер, 1, 153. Параўн. яшчэ бе́раг, ’каляровая палоска на краі хусткі’ (Сцяц. Нар.), ’край пасудзіны, тканіны’ (БРС, Сцяшк. МГ), ’узлесак’ (Жд.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лягорычча, ля́гарре, лягары́чышча, лягорре ’месца каля гары’ (слаўг., Яшк.). Да ля1 і гара з суфіксамі ‑ьje і ‑išče.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

акало́т, ‑у, М ‑лоце, м.

Жытнія снапы пасля няпоўнага папярэдняга ручнога абмалоту. Да самага поўдня Тарэнта прабыў у гумне. Дамалочваў акалот. Галавач. Хто малаціў снапы пранікам, хто абіваў аб калоду. Увачавідкі расла гара акалоту і буйнага, як пацеркі, зерня. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Альта́нка (БРС, Гарэц., Нас.), альтанагара, мезанін, балкон’ (Нас.) < польск. altana, altanka (Кюнэ, Poln., 40) < ням. Altane або непасрэдна з італьянскага altana.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ву́гар ’высокае месца, бугор’ (Прышч., дыс.). Рус. уго́р ’круты бераг ракі, круча, пакаты пад’ём угору’. Ад у‑ і гара (Фасмер, 4, 146).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Касаго́р ’узвышша са спускам з аднаго боку’, укр. косогір, рус. косогор, ст.-рус. косогоръ. Усходнеславянская інавацыя. Складанае слова, якое ўзыходзіць да косы (гл.) і гара (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

го́рачка I ср., разг. и нар.-поэт., уменьш.-ласк. го́рюшко; см. го́ра

го́рачка II ж., уменьш.-ласк. го́рочка; см. гара́1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Гары́нка ’узгорак’ (Бяльк.). Параўн. рус. дыял. горы́нягара’ (СРНГ, 7, 79–80). У аснове ляжыць *gorynь (да *gora + суфіксацыя ‑ynь). Параўн. і назву р. Горынь у Фасмера, 1, 445.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

што́льня, ‑і; Р мн. ‑лень; ж.

Спец. Гарызантальная або нахіленая падземная горная выпрацоўка, якая мае непасрэдны выхад на паверхню зямлі і прызначана для абслугоўвання падземных работ. Вентыляцыйная штольня. □ І скарб свой са штолень глыбокіх падаў Салігорск на-гара. Машара. // Падземнае збудаванне спецыяльнага прызначэння. Штольні для метро.

[Ад ням. Stollen.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)