шэ́фаў, ‑ава.
Які мае адносіны да шэфа, належыць яму. Курт палахліва агледзеў шэфаў пакой — тут усё тут у парадку? Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́кспартны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да экспарту; звязаны з ім. Экспартныя аперацыі. // Прызначаны для экспарту. Экспартны тавар. Экспартныя вырабы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмбрыялагі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да эмбрыялогіі. Эмбрыялагічнае даследаванне.
2. Звязаны з перыядам развіцця эмбрыёна. Эмбрыялагічнае развіццё арганізма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палі́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Дзейнасць органаў дзяржаўнай улады і дзяржаўнага кіравання, якая адлюстроўвае грамадскі лад і эканамічную структуру краіны, а таксама дзейнасць грамадскіх класаў, партый і інш. класавых арганізацый, грамадскіх груповак, якая вызначаецца іх інтарэсамі і мэтамі.
Міжнародная п.
П. мірнага суіснавання.
2. Падзеі і пытанні грамадскага, дзяржаўнага жыцця.
Цікавіцца палітыкай.
Бягучая п.
3. Характар дзеянняў, накіраваных на дасягненне таго, што вызначае адносіны з людзьмі (разм.).
Хітрая п. ў вас, мы яе навылёт бачым.
|| прым. паліты́чны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Палітычная актыўнасць мас.
П. дзеяч.
Палітычныя навукі.
П. кругагляд.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адгукну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Адказаць на покліч; адазвацца; падаць голас.
Дзе ты, адгукніся!
2. перан. Адазвацца нейкім чынам на якую-н. падзею, з’яву, выказаць свае адносіны да яе.
А. рашучым выступленнем у друку.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Выклікаць якое-н. пачуццё, адчуванне ў каго-н.
Хай жа песня ў сэрцах адгукнецца.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Адбіцца на кім-, чым-н., зрабіць уплыў.
Памылка гэта адгукнецца ў вашым жыцці.
|| незак. адгука́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і адгу́квацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сябе́, ДМ сабе́, Т сабо́й (сабо́ю), займ. зваротны.
Указвае на адносіны дзеяння да таго, хто яго ўтварае (дзейніка), адпавядаючы па сэнсе асабовым займеннікам любой асобы і ліку.
Расказаць пра с.
Паставіць сабе многа задач.
Размеркаваць паміж сабою.
Думаць пра с.
◊
Выйсці з сябе — раззлавацца.
Замкнуцца ў сабе — адасобіцца ад іншых.
Не па сабе каму (разм.) — няёмка (пра стан збянтэжанасці, разгубленасці і пад.).
Па сабе (разм.) — па сваім гусце.
Сам не ў сабе (разм.) — пра таго, хто страціў душэўны спакой.
У сябе хто (разм.) — у сваім доме, пакоі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ядна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што. Злучаць, звязваць што-н. з чым-н. пэўным чынам.
Я. рэкі каналам.
2. каго-што. Злучаць, збліжаць каго-, што-н. з кім-, чым-н., утвараючы адзінае цэлае; змяшчаць, аб’ядноўваць у сабе.
Дружная праца, узаемная павага і выручка ядналі сям’ю.
Творы пісьменніка яднаюць у сабе нацыянальныя і інтэрнацыянальныя матывы.
3. каго (што). Аб’ядноўваць, згуртоўваць для дружных агульных дзеянняў.
Рабочы камітэт яднае людзей розных спецыяльнасцей.
4. каго (што). Ствараць паміж кім-н. блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць цесную сувязь.
Нас яднаюць агульныя інтарэсы.
|| наз. ядна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кардо́нны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кардону, прызначаны для вырабу яго; кардонавы. Кардонная папера. Кардонная фабрыка. // Зроблены з кардону. Кардонная скрынка. Кардонная папка. □ Тут жа, на канапе, таксама валяліся кнігі ў каленкоравых.. і кардонных вокладках. Карпаў.
кардо́нны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кардона 2. Кардонныя вартавыя. Кардонная служба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сі́ласны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сіласу, з’яўляецца сіласам. Сіласны корм. □ З элеватара густа сыпалася ў.. кузаў сіласная маса. Паслядовіч. // Які ідзе на прыгатаванне сіласу. Сіласныя культуры. Сіласная кукуруза. // Які мае адносіны да прыгатавання сіласу, яго захоўвання. Ад цямна да цямна многа дзён вазамі, машынамі вазілі.. кукурузу ў сіласныя ямы. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узаемадачыне́нне, ‑я, н.
Сувязі, адносіны, якія складваюцца ў выніку ўзаемадзеяння тых ці іншых сіл, з’яў. Колас ставіць тыпова сялянскую псіхалогію ва ўзаемадачыненні з найвялікшымі сацыяльнымі зрухамі часу — Кастрычніцкай рэвалюцыяй, грамадзянскай вайной, сацыялістычным пераўтварэннем вёскі. Навуменка. // Узаемныя адносіны паміж кім‑, чым‑н. Эпізод жа, пра які гаварылася вышэй, выцірае з рамак узаемадачыненняў герояў. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)