шапата́нне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шапатаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пасля кожнага ўзмаху вясла кружацца віркі.. з ціхім, залівістым шапатаннем. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шушу́канне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. шушукаць і шушукацца, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пасля доўгага шушукання на кухні Ніна паявілася ў пакоі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экскава́таршчык, ‑а, м.
Той, хто працуе на экскаватары. І ён, Грыша, пайшоў шляхам бацькі, пасля школы паступіў на курсы і стаў экскаватаршчыкам, кваліфікаваным будаўніком. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спа́дкі мн. л. ‘маёмасць, якая пасля смерці ўладальніка пераходзіць у карыстанне каго-небудзь’ (ТСБМ, Нас., Касп., Байк. і Некр., Нік. Очерки, Сержп., Янк., Шат., Нар. сл.; в.-дзв., гродз., круп., докш., пруж., Сл. ПЗБ), ‘рэчы, якія застаюцца пасля ад’езду гаспадароў з дому’ (Сцяшк.). Ст.-бел. спадокъ ‘спадчына’ з ст.-польск. spadek ‘тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 78). Форма мн. л. ужо ў беларускай мове. Польск. spadek < spaść ‘дастацца некаму ў спадчыну пасля памерлага’ < padać (гл. падаць); гл. Борысь, 568. Гл. яшчэ Кюнэ (Poln., 98). Спадкае́мец ‘той, хто атрымлівае спадчыну’ (ТСБМ, Байк. і Некр.) (ад спадкі і мець) — калька польск. spadkobierca ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пра́віцца ’ачуньваць пасля хваробы’ (Шат., Мат. Гом.), ’упраўляцца з работай’ (Сл. ПЗБ, лях.), ’сыцець, гладчэць’ (ТС), ’спраўджвацца’ (Ян.). Да правіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кры́зіс, -су м., в разн. знач. кри́зис;
эканамі́чны к. — экономи́ческий кри́зис;
пасля́ ~су хво́ры стаў папраўля́цца — по́сле кри́зиса больно́й стал поправля́ться;
○ паліты́чны к. — полити́ческий кри́зис;
ура́давы к. — прави́тельственный кри́зис
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздели́ться раздзялі́цца, падзялі́цца;
раздели́ться на ча́сти раздзялі́цца (падзялі́цца) на ча́сткі;
по́сле сме́рти отца́ де́ти раздели́лись пасля́ сме́рці ба́цькі дзе́ці падзялі́ліся (раздзялі́ліся);
при обсужде́нии мне́ния раздели́лись пры абмеркава́нні ду́мкі раздзялі́ліся (падзялі́ліся).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Перапой 1, пырыпі́й, пэрэпі́й, перапой ’даравізна, адорванне маладых на вяселлі’ (Сл. Брэс.; брагін., Эрэм.; ТС; ЛА, 3), ’узаемныя падарункі ў пачатку вяселля’ (Шат.), ’салодкая гарэлка — прыезд маладога на другі дзень пасля вянчання да цесця і цешчы’ (Др.-Падб., Гарэц.). Назоўнік ад перапіва́ць (гл.).
Перапой 2 (піряпой) ’хваравіты стан здароўя пасля вялікай колькасці выпітага спіртнога’ (Бяльк.). Да пера- і піць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вылына́ць ’выхадзіць’ (Яруш.). Запазычанне з укр. ви́линути ’вылецець’, ли́нути ’ляцець, імкнуцца’, калі меркаваць па галоснаму пасля л. Сюды ж ліняць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віко́вішча ’поле пасля ўборкі вікі’ (рэч., лоеў., хойн., Мат. Гом.) да віка (гл.). Утворана пры дапамозе рэгулярнага суф. Nomina loci ‑išče.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)