зладзе́йскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да злодзея, зладзеяў, належыць ім. Зладзейскі след. Зладзейскае прыстанішча. Зладзейская шайка. // Уласцівы зладзеям, такі, як у зладзеяў. Зладзейскія вочы. Зладзейскі ўчынак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зеленкава́ты, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і зеленаваты. Зеленкаватыя яблыкі. □ — Ты дзе была? — націскаючы на «дзе», запытаў Васіль, а зеленкаватыя, поўныя падазронасці вочы яго пазіралі на Аўгінню. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
васілько́вы, ‑ая, ‑ае.
Сіні, колеру васілька. Васільковая аблямоўка. □ Ідучы заспявалі пра жыта, васільковыя, сінія вочы, што ніколі не будуць забыты, ані ў песні, ні сэрцам дзявочым... Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схітрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак.
Тое, што і схітрыць. Яня трохі схітравала — рукі памыла, а твар не, адно вочы мокрымі пальцамі працерла, і хутчэй за стол. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жмуро́ю ’разам, у сукупнасці’ (Віл., Сл. паўн.-зах.). Прыслоўе з тв. скл. паз *жмура. У прыкладах: пчолы (або мошкі) ляцяць жмурою. Магчыма суаднясенне з рознымі сэнсамі: жмура экспрэсіўны варыянт ад *хмура (гл. хмурынка, хмара); экспрэсіўнае ўтварэнне ад *чмура (параўн. чмурэць ’дурэць’); ад жмура (гл.) < жмурыць ’закрываць вочы’. Няясна. Гл. ашмурэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заззя́ць сов. засия́ть; засверка́ть; заблиста́ть, заблесте́ть;
на не́бе заззя́лі зо́ркі — на не́бе засия́ли (засверка́ли, заблиста́ли) звёзды;
заззя́лі во́чы шча́сцем — засия́ли глаза́ сча́стьем
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ты́цкаць несов., разг. ты́кать, сова́ть;
◊ т. у нос — ты́кать (сова́ть) в нос;
па́льцам т. — па́льцем ты́кать;
т. у во́чы — ты́кать в глаза́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́есці, -ем, -есі, -есць; -едзім, -есце, -едуць; вы́еў, -ела; вы́еш; -едзены; зак., што.
1. З’есці ўнутраную частку чаго-н.
В. начынку.
Не варты выедзенага яйца (не мае ніякага значэння; разм.).
2. З’есці ўсё, што знаходзіцца ў чым-н.
В. міску крупніку.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіць, разбурыць чым-н. едкім.
Кіслата выела дзірку ў тканіне.
Дым выеў вочы (стала балюча глядзець ад дыму).
|| незак. выяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нае́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзь; зак.
1. на каго-што. Наткнуцца на каго-, што-н. у час язды.
Н. на пешахода.
2. (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Прыехаць у вялікай колькасці.
К вечару наехалі госці.
3. перан., на што. Ссунуцца са свайго месца, засланіўшы сабой што-н. (разм.).
Шапка наехала на вочы.
|| незак. наязджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. нае́зд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асушы́ць, асушу́, асу́шыш, асу́шыць; асу́шаны; зак., што.
1. Зрабіць сухім.
А. балота.
2. Выпіць тое, што змяшчаецца, знаходзіцца ў чым-н. (разм.).
А. бакал.
◊
Асушыць вочы — перастаць плакаць (высок.).
Асушыць слёзы каму-н. — суцешыць (высок.).
|| незак. асу́шваць, -аю, -аеш, -ае і асуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. асушэ́нне, -я, н. і асу́шка, -і, ДМ -шцы, ж. (да 1 знач.; спец.); прым. асуша́льны, -ая, -ае (паводле 1 знач.; спец.).
Асушальныя работы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)