трубаправо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Сістэма злучаных паміж сабой труб, прызначаная для перадачы на адлегласць вадкасці, газаў, пары і пад. Газавы трубаправод. Нафтавы трубаправод.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

япру́к, ‑а, м.

Разм. Кабан. Япрук заможны, лапавухі. Спацыраваў паміж платамі І смешна ўскідваў кумпякамі. Колас. Дзікі япрук рые зямлю ў глухіх закутках. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адно́сны, -ая, -ае.

1. Які вызначаецца пры параўнанні, супастаўленні з чым-н., правільны толькі пры пэўных умовах.

А. поспех.

Зіма адносна (прысл.) цёплая.

Адносная прыгажосць.

2. У мовазнаўстве: які паказвае адносіны паміж чым-н., да чаго-н.

А. прыметнік.

А. займеннік.

|| наз. адно́снасць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.

Паўночны Ледавіты а.

2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.

Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.

|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.

Акіянскі флот.

Акіянічнае рыбалоўства.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свая́цтва, -а, н.

1. Сувязь паміж людзьмі, заснаваная на паходжанні ад агульнага продка, а таксама на шлюбных сямейных адносінах.

Дальняе с.

С. па бацькавай лініі.

2. зб. Родныя, сваякі; радня.

На вяселле з’ехалася ўсё с.

3. перан. Падабенства, блізкасць па змесце, уласцівасцях, прыкметах.

С. з традыцыямі беларускіх класікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грамадзя́нскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян у дзяржаве.

Г. кодэкс.

Грамадзянскія законы.

2. Уласцівы грамадзяніну як свядомаму члену грамадства (высок.).

Г. абавязак.

3. Неваенны, цывільны.

Грамадзянскае адзенне.

4. Нецаркоўны.

Г. шрыфт.

Грамадзянская вайна — узброеная барацьба ўнутры дзяржавы паміж палітычнымі, рэлігійнымі, этнічнымі або ідэалагічнымі групамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ляшча́тка, лэшча́тка ’адна з дзвюх калодак у алейні, паміж якімі прасуюць алейную масу’ (лун., стол., ЛАПП). Да ляшчоткі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абза́ц, ‑а, м.

1. Водступ управа ў пачатку першага радка якога‑н. тэксту; чырвоны радок.

2. Частка тэксту паміж двума такімі водступамі. Прачытаць першы абзац.

[Ням. Absatz — уступ.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кала́ндр, ‑а, м.

Машына, што складаецца з сістэмы валоў, паміж якімі прапускаецца тканіна, папера або гума, каб надаць ім гладкасць, глянцавітасць ці атрымаць лісты, пласціны.

[Фр. calandre.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капітанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., што.

Абіваць мяккую мэблю скурай, тканінай і пад. такім чынам, каб абіўка ўтварала чатырохвугольнік з гузікамі паміж імі.

[Фр. capitonner — абіваць (мэблю).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)