становішча, стан, абставіны (мн.), умовы (мн.), акалічнасці (мн.), сітуацыя; атмасфера (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

наста́ць, -та́ну, -та́неш, -та́не; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра час, стан: пачацца, надысці.

Настаў час касьбы.

2. Прыстаць да каго-н. з патрабаваннямі, просьбамі і пад. (разм.).

Так настаў, што я адмовіць не мог.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нудлі́вы, -ая, -ае.

1. Поўны нуды (у 1 знач.), тужлівага настрою.

Н. стан.

2. Які наганяе нуду (у 1 і 3 знач.), сум.

Н. шум дажджу.

3. Які трывожыць бесперастанку (пра боль і інш.).

|| наз. нудлі́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзеясло́ў, -ло́ва, мн. -ло́вы, -ло́ваў, м.

У граматыцы: часціна мовы, што абазначае дзеянне або стан прадмета і змяняецца па часах, асобах і ліках.

Аднакратны д.

Дапаможны д.

Неазначальная форма дзеяслова.

Безасабовыя дзеясловы.

Рознаспрагальны д.

|| прым. дзеясло́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саніта́рны, -ая, -ае.

1. гл. санітарыя.

2. Які выконваецца паводле патрабаванняў санітарыі; звязаны з ажыццяўленнем мерапрыемстваў па санітарыі.

Санітарная асвета.

С. стан памяшкання.

С. нагляд.

3. У арміі: які мае адносіны да медыцынскай службы.

Санітарная часць.

С. пункт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зача́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Тое, што і зародак.

2. Адміраючы астатак недаразвітага органа ў арганізме, рудымент (спец.).

3. звычайна мн., перан. Пачатак, першае праяўленне чаго-н.

Зачаткі новых адносін.

|| прым. зача́ткавы, -ая, -ае.

З. стан.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адзіно́та, -ы, ДМ -но́це, ж.

1. Адасобленасць у выніку страты родных, блізкіх або ў выніку жадання пабыць асобна ад іншых.

Жыць на адзіноце.

2. Бязлюднасць, сіратлівасць.

Адзінотай веяла з палёў.

3. Стан адзінокага чалавека; адзіноцтва.

Пачуццё адзіноты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пераахаладжэ́нне, ‑я, н.

Занадта моцнае ахаладжэнне. // Спец. Ахаладжэнне вадкасцей ніжэй тэмпературы замярзання (без пераходу іх у цвёрды стан), а пары і газаў — ніжэй тэмпературы кандэнсацыі (без пераходу ў вадкі стан).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

першабы́тны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да найстаражытнейшага перыяду гісторыі чалавецтва.

П. чалавек.

2. перан. Які захоўвае першапачатковы стан.

Першабытная прырода (некранутая).

3. перан. Дзікі, некультурны, адсталы.

Першабытныя норавы.

|| наз. першабы́тнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́стукаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Умоўнымі стукамі перадаць, узнавіць (разм.).

В. тэлеграму.

2. каго-што. Лёгкім пастукваннем пальцамі ці малаточкам па целе абследаваць стан унутраных органаў.

В. лёгкія.

Доктар выстукаў хворага.

|| незак. высту́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)