вы́біцца, ‑б’юся, ‑б’ешся, ‑б’ецца;
1.
2.
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́біцца, ‑б’юся, ‑б’ешся, ‑б’ецца;
1.
2.
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́брацца, ‑беруся, ‑берашся, ‑берацца;
1. Пераадольваючы або абмінаючы перашкоды, выйсці, выехаць, вылезці адкуль‑н.;
2.
3. Выселіцца, пераехаць з дамашнім скарбам у другое памяшканне, месца; перабрацца.
4. Падрыхтавацца да выезду, пераходу; сабрацца.
5.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спле́сціся, сплятуся, спляцешся, спляцецца; спляцёмся, сплецяцеся, сплятуцца;
1. Пераплесціся, пераблытацца; пераплёўшыся, злучыцца (пра галіны, дрэвы і пад.).
2. Уявіцца, узнікнуць у свядомасці, у сне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кардо́н 1, ‑у,
1. Тоўстая цвёрдая папера асобага вырабу і рознага прызначэння.
2. У жывапісе — першапачатковы накід карціны або яе часткі на такой паперы.
[Іт. cartone.]
кардо́н 2, ‑а,
1. Дзяржаўная граніца, мяжа.
2. Пагранічны або загараджальны атрад.
3. Месца, дзе знаходзіцца такі атрад, варта.
[Фр. cardon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лю́дзі
○ малады́я л. — молоды́е лю́ди;
◊ на (пры) людзя́х — на лю́дях;
ну і л.! — ну и лю́ди!;
вы́йсці (вы́біцца,
быва́ць у людзя́х (у кампа́ніі) — быва́ть в о́бществе;
людзе́й паба́чыць — люде́й повида́ть;
вы́весці ў л. — вы́вести в лю́ди;
л. до́брыя — честно́й наро́д; лю́ди до́брые;
ні сабе́, ні лю́дзям — ни себе́, ни лю́дям;
людзя́м у во́чы глядзе́ць — лю́дям в глаза́ смотре́ть;
л. до́брай во́лі — лю́ди до́брой во́ли;
на людзя́х і паме́рці не стра́шна —
свае́ л. — памярку́емся —
паспе́х — людзя́м на смех —
людзе́й слу́хай, а свой ро́зум май —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прамы́, ‑ая, ‑ое.
1. Роўна выцягнуты ў якім‑н. напрамку, без выгібаў, не крывы.
2. Які забяспечвае непасрэдную сувязь каго‑, чаго‑н. з кім‑, чым‑н.
3. Непасрэдны, без прамежкавых ступеней.
4. Шчыры, праўдзівы, прынцыповы.
5. Яўны, адкрыты.
6. Не пераносны, літаральны (пра значэнні слоў).
7.
8.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апа́сці, ападзе;
1. Асыпацца, адваліцца (пра лісце, кветкі і пад.).
2. Паменшыцца ў аб’ёме, спасці.
3. Апусціцца; упасці.
4. Асесці, накрыць сабою ўсю паверхню.
5.
6.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
праз,
Спалучэнне з прыназоўнікам «праз» выражае:
Прасторавыя адносіны
1. Ужываецца пры назвах прадмета, асяроддзя, прасторы, цераз якія хто‑, што‑н. праходзіць, пранікае.
2. Ужываецца пры абазначэнні месца або прадмета і інш., паверх якіх накіравана дзеянне, рух.
Часавыя адносіны
3. Ужываецца пры ўказанні на адрэзак часу, на тэрмін, пасля якога што‑н. адбываецца або наступае.
4. Ужываецца пры ўказанні на адрэзак часу, на працягу якога што‑н. існуе ці адбываецца.
Аб’ектныя адносіны
5. Ужываецца пры ўказанні на асобу або прадмет, з дапамогай якіх, пры пасрэдніцтве якіх што‑н. адбываецца.
Прычынныя адносіны
6. Ужываецца пры ўказанні на таго, хто з’яўляецца віноўнікам, прычынай чаго‑н.
7. Ужываецца для ўказання на прычыну чаго‑н.
Акалічнасныя адносіны
8. Ужываецца для ўказання на акалічнасці, якія суправаджаюць якое‑н. дзеянне.
9.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́йсці, выйду, выйдзеш, выйдзе;
1. Пайсці адкуль‑н., пакінуць межы чаго‑н.
2.
3. Прыйсці куды‑н., з’явіцца, апынуцца дзе‑н.; паказацца.
4.
5.
6. Зрасходавацца, кончыцца.
7.
8. Атрымацца, удацца.
9. Пра паходжанне каго‑н.
10. Здарыцца, нечакана адбыцца ў выніку чаго‑н.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)