прабі́цца, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; -біся; зак.

1. Прабрацца праз што-н., пераадольваючы перашкоды.

Полк прабіўся да ракі.

П. праз натоўп.

2. Пражыць з цяжкасцю (разм.).

П. да вясны.

3. Пра расліны: вылезці з зямлі.

Прабілася зялёная травіца.

|| незак. прабіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. прабіццё, -я́, н. (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прабі́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. праб’ю́ся праб’ё́мся
2-я ас. праб’е́шся праб’яце́ся
3-я ас. праб’е́цца праб’ю́цца
Прошлы час
м. прабі́ўся прабі́ліся
ж. прабі́лася
н. прабі́лася
Загадны лад
2-я ас. прабі́ся прабі́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час прабі́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прабі́цца сов.

1. в разн. знач. проби́ться; (проделаться — об отверстии — ещё) проломи́ться, продыря́виться;

п. праз гушча́р — проби́ться сквозь ча́щу;

рака́ ~бі́лася праз ска́лы — река́ проби́лась сквозь ска́лы;

у дне ~бі́лася дзі́рка — в дне проломи́лась ды́рка;

~бі́лася зялёная траві́ца — проби́лась зелёная тра́вка;

2. (наткнувшись на колючее, получить повреждение) наколо́ться; напоро́ться;

каро́ва ~бі́лася на сук — коро́ва напоро́лась (наколо́лась) на сук;

◊ п. ў лю́дзі — проби́ться в лю́ди;

не п. — не проби́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прабі́цца, ‑б’юся, ‑б’ешся, ‑б’ецца; зак.

1. Прабрацца праз што‑н. з цяжкасцю, пераадольваючы перашкоды. Люба чула, што гаварылі конныя чырвонаармейцы, і старалася прабіцца да іх праз натоўп. Чорны. Прамень сонца прабіўся ў каюту праз вузкую шчыліну, весела затрапятаў на асколку шкла, што ляжаў на падлозе. Гамолка.

2. Выступіць на паверхню. Калі пушок прабіўся над губою І ў сны прыйшло дзявочае імя, Я ні аб чым не раіўся з табою, матуля адзінокая мая. Грахоўскі. // перан. Праявіцца, выявіцца (пра пачуцці, перажыванні і пад.). Мне стала горача — праз крыўду прабілася дурная рэўнасць. Савіцкі.

3. Захаваць здольнасць біцца на працягу якога‑н. часу (пра сэрца, артэрыі і пад.). Сэрца прабілася дзесяць мінут.

4. Разм. Біцца некаторы час.

5. Разм. Пражыць да якога‑н. часу, пераадольваючы цяжкасці, пракідацца. Суцяшаюць маму хлопцы: — Мы вясной усё здабудзем! — Як прыгрэе добра сонца, пойдзем зноў тады мы ў людзі. Нам абы зіму прабіцца! Дубоўка. — А як ты адна, калі бацька жыў, была? Ты ж упраўлялася з усім? Так і без мяне праб’ешся. Мележ.

•••

Не прабіцца — аб вялікай цеснаце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прабі́цца

1. dúrchdringen* vi; dúrchschimmern vi, schímmern vi (цераз што-н. durch A) (аб промні і г. д.); sich dúrchhauen*, sich dúrchschlagen* (вайск.);

прабі́цца праз нато́ўп sich durch die Ménge drängen; sich (D) den [éinen, séinen] Weg durch die Ménge báhnen;

2. перан. sich dúrchsetzen; sich (D) Bahn bréchen* (пракласці сабе дарогу); sich (D) Géltung verscháffen (дамагчыся прызнання);

3. разм. (прамучыцца над чым-н.) sich (áb)plágen, sich ábrackern (mit D);

4. (пра расліны) (áuf) spríeßen* vi (s), heráuskommen* vi (s)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прабіва́цца гл. прабіцца

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

павыбіва́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; зак.

Выбіцца, прабіцца на паверхню — пра ўсё, многае.

Дзе-нідзе ўжо павыбівалася першая траўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратаўха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. (разм.).

1. Таўхаючыся, прабіцца наперад праз натоўп.

2. Правесці які-н. час таўхаючыся.

Гадзіны дзве пратаўхаўся ў чарзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

make one’s way

а) прабі́цца

б) дасягну́ць по́сьпеху

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

przebić się

зак.

1. прабіцца, пракалоцца;

2. прабіцца, прарвацца, трапіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)