перева́ливатьI несов. (кого, что) перава́льваць; (перебрасывать) перакі́дваць; (переносить) перано́сіць; (перетаскивать) пераця́гваць; см. перевали́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перано́с, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. пераносіць — перанесці (у 1–6 знач.).
2. Знак у выглядзе рыскі, які ўжываецца пры перанясенні часткі слова ў наступны радок. Знак пераносу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гадлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які не можа цярпець, не пераносіць гадкага; брыдлівы, грэблівы. Гадлівы чалавек. // Поўны агіды, грэблівасці. [Гунава] з гадлівай грымасай пацёр руку аб палу фрэнча. Пляма не сыходзіла. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тырва́ць ‘цярпець’ (Бяльк.), ст.-бел. трвати ‘трываць, цярпліва пераносіць боль, пакуты’. Са ст.-польск. trwać, польск. trwać ‘быць у пэўным стане’, ‘чакаць’, ‘працягвацца’; хутчэй мясцовы варыянт з мэтатэзай ад трываць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клешч, кляшча, м.
Невялікая членістаногая жывёліна класа павукападобных, якая паразітуе на целе чалавека, жывёлы, а таксама на раслінах.
•••
Кароставы клешч — клешч-паразіт, які выклікае і пераносіць каросту ў жывёл і чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пералажы́ць ’заперці (дзверы)’ (лід., Сл. ПЗБ). Фармальна да пера- і лажы́ць (гл.), аднак семантычна падобна да літ. užkélti ’замкнуць, зачыніць (вароты)’, у якім kélti мае (побач з іншымі) значэнне ’перамяшчаць; пераводзіць, пераносіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
загартава́ны і загарто́ваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад загартаваць.
2. у знач. прым. Стойкі, вынослівы, здольны пераносіць цяжкасці, неспрыяльныя ўмовы. Ніхто на .. [холад] не скардзіцца. Усе [студыйцы] загартаваныя, маладыя і жыццярадасныя. Сяргейчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Транзі́стар ’паўправадніковы прыбор’, ’партатыўны радыёпрыёмнік’ (ТСБМ). Праз рускую мову запазычана з англ. transistor, складанаскарочанага слова, утворанага з частак слоў: tran(sfer) ’пераносіць’ і (re)sistor ’які аказвае супраціўленне’ (Голуб-Ліер, 487; ЕСУМ, 5, 619).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перано́сіцца несов.
1. прям., перен. переноси́ться;
2. разг. переноси́ть свои́ ве́щи;
1, 2 см. перане́сціся;
3. страд. переноси́ться; испы́тываться; претерпева́ться; см. перано́сіць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перано́ска, ‑і, ДМ ‑носцы, ж.
Разм.
1. Дзеянне паводле дзеясл. пераносіць — перанесці (у 1–6 знач.).
2. Р мн. ‑сак. Пераносная лямпа. Славік падняў вышэй «пераноску», ад яркага святла якой слязіліся вочы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)