горн, ‑а, м.
Медны духавы музычны інструмент для падачы сігналаў. Горн пераліўны Дзяцей будзіць рана. Нядзведскі. Зноў горн наш іграе, На збор заклікае; Хутчэй на лінейку ідзём. Журба.
[Ням. Horn — рог.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Месяндзовы ’медны’, ’жоўтага колеру’ (Інстр. II, Булг., Жд. 1). Да масянжовы < масенж (гл.). Пачатковае ме‑ пад уплывам лексемы месяц у сувязі з колерам месяца, падобным да бронзы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трамбо́н ’духавы медны музычны інструмент’ (ТСБМ). Праз польскую ці рускую мовы з італ. trombone ’вялікая труба’, якое ад tromba ’труба’ (Фасмер, 4, 105; Голуб-Ліер, 490; ЕСУМ, 5, 647).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
баваўня́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Тканіна з бавоўны. Гандляры спрытна маталі на медны аршын вішнёвыя і белыя сукны. Свістаў, па-змяінаму павіваючыся ў паветры, шоўк. Паўзла шарсцянка, і весела бегала баваўнянка. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фанфа́ра, ‑ы, ж.
1. Медны духавы музычны інструмент у выглядзе падоўжанай трубы без вентыляў (у 2 знач.).
2. Сігнал урачыстага характару, які падаецца гэтым інструментам і абвяшчае аб пачатку ўрачыстасцей.
•••
Трубіць у фанфары гл. трубіць.
[Іт. fanfara.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апяча́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Забараніць доступ да чаго‑н., наклаўшы сургучную пячатку. Апячатаць кватэру. □ [Макаль:] — Я прасядзеў гадзіны паўтары, як дурань, на лесвіцы, а пасля пайшоў дахаты, узяў сургуч, шнурок, медны пятак і апячатаў.. [Чапруковы] дзверы. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
медзяны́, ‑ая, ‑ое.
Разм. Тое, што і медны. Пажарнік скінуў з галавы медзяную шапку і перадаў яе таварышу. Чорны. За акном мільгалі вузенькія сялянскія палоскі, асветленыя вялым вераснёўскім сонцам, праплывалі бары з гонкімі медзянымі стваламі сосен. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карне́т 1, ‑а, М ‑неце, м.
Першы афіцэрскі чын у кавалерыі і пагранічным войску дарэвалюцыйнай рускай арміі, роўны падпаручніку пяхоты. // Асоба, якая мела гэты чын.
[Ад фр. cornette — сцяг.]
карне́т 2, ‑а, М ‑неце, м.
Духавы медны музычны інструмент у выглядзе ражка.
[Ад лап. cornet — ражок.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.
1. Шаруючы, пачысціць, памыць. — Дайце вам плечы пашарую, — запрапанаваў свае паслугі Мікола Гнак. Колас. Дзед зняў з паліцы медны гаршчок, пашараваў да бляску анучай. Бядуля.
2. і без дап. Шараваць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́суд, ‑у, М ‑дзе, м., зб.
Гаспадарчае начынне для прыгатавання і падачы ежы, пітва. Дзед быў рамеснікам: ён рабіў медны посуд для навакольных жыхароў і браў папраўляць рэчы. Бядуля. Марыя збірала са сталоў пакінуты ўчора посуд і насіла на кухню. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)