калма́ціцца, ‑ціцца; незак.
1. Станавіцца калматым; кудлаціцца, касмаціцца. Чорныя валасы .. [Йонаса] калмаціліся на ветры. Броўка. // Мець выгляд чаго‑н. калматага, здавацца калматым. Падпяразаная суконная жакетка калмацілася ўнізе сваёю няроўнаю абарванасцю. Чорны.
2. Зал. да калмаціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ви́деться
1. (быть видимым) ба́чыцца;
2. (встречаться) ба́чыцца;
3. безл. (грезиться) здава́цца, мро́іцца; (во сне) сні́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Мярэшчыцца, мерэшчыцца ’здавацца, уяўляцца’ (браг., З нар. сл.; в.-дзв., Шатал.; ТС). З рус. мерещиться ’тс’, якое з прасл. merk‑sk‑ (Бернекер, 2, 38; Фасмер, 2, 603).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ахра́ннік, ‑а, м.
Агент ахранкі. Мікіту цяпер, калі ён задумаўся над словамі Зубковіча, пачынае здавацца, што вось-вось выйдзе нехта з-за стога, з-за хлява, возьме яго загрудкі і запытае: служыў ты ахраннікам ці не? Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пушы́цца, ‑шыцца; незак.
Быць, здавацца пушыстым. Раніцы ўставалі ружавыя, з ружовым снегам і ружовым інеем, якога багата пушылася на сценах, у падстрэшшах. Мележ. Пахне цёртым лёнам: на скрыні расчасаная на жалезным грабянцы з вялізнымі зубамі пушыцца кудзеля. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сдава́тьсяII несов., безл., разг. (думаться, казаться) здава́цца;
мне сдаётся, что он прав мне здае́цца, што пра́ўда яго́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
до́ўжыцца, ‑жыцца; незак.
Разм.
1. Адбывацца, працягвацца (у часе). Усяго некалькі хвілін доўжылася гэта сцэна. «Полымя».
2. Здавацца даўжэйшым, больш працяглым, чым звычайна. Стаіць яшчэ раніца. Яна доўжыцца ў лесе. Пташнікаў. Сумна толькі ў адзіноце, ой, як сумна. А дзень так доўжыцца. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мярэкаць 1 ’мала знаць, біцца ў цямноце’, *з цяжкасцю пазнаваць, разумець’ (Уласт). Укр. закарп. мереконіти ’здавацца’, ’мроіцца’, рус. мерекать: тамб. ’марыць, задумвацца’, уладз. ’вельмі мала ведаць’, пск., цвяр. ’здавацца, мроіцца’, ’вярзціся, блюзніцца’, мерек ’злы дух, страшыдла’, меречить ’задумваць благое’. Роднасныя — рус. меркнуть, бел. змяркацца, змрок (гл.), літ. merkti ’міргаць’, гоц. maurgins ’ранак’, ст.-в.-ням. morgan ’тс’, ст.-інд. markäh ’зацменне сонца’ (Фасмер, 2, 602 і 605; ЕСУМ, 3, 440).⇉'
◎ Мярэкаць 2 ’кеміць, абмяркоўваць’ (Растарг.), рус. сіб. мерековать ’кеміць, разбірацца’, уладз. ’доўга думаць’, ’прыкідваць, меркаваць’. З меркаваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мле́віцца ’думацца, здавацца, уяўляцца’ (паўн.-усх., КЭС). Да прасл. mьněti (Фасмер, 2, 633). Параўн. рус. мниться, ст.-рус. мьнѣние ’падазрэнне, дапушчэнне’, вяц. мле́нье ’тое, што здаецца, уяўляецца’. Мена мн‑ > мл‑ і ў балг. мля, мня ’мяркую’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прычуджа́цца ’здавацца, паказвацца’ (ТС). Рус. паўн. причудиться ’з’явіцца, здацца, паказацца’, причу́дие ’прывід’, укр. причуда ’вобраз у чалавечым уяўленні; прывід’. Да чуд, чуды, чудэсіць (гл.). Рускія словы, паводле Фасмера (4, 369), не звязаны з причуда ’выдумка, капрыз’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)