Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
здава́ цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
Цяперашні час
адз.
мн.
1-я ас.
здаю́ ся
здаё́ мся
2-я ас.
здае́ шся
здаяце́ ся
3-я ас.
здае́ цца
здаю́ цца
Прошлы час
м.
здава́ ўся
здава́ ліся
ж.
здава́ лася
н.
здава́ лася
Загадны лад
2-я ас.
здава́ йся
здава́ йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час
здаючы́ ся
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
здава́ цца I несов.
1. в разн. знач. сдава́ ться;
2. ослабева́ ть; сдава́ ть;
1, 2 см. зда́ цца 1 ;
3. страд. сдава́ ться; см. здава́ ць
здава́ цца II несов. , безл. чу́ диться, мере́ щиться, каза́ ться; гре́ зиться;
хво́ раму здава́ ліся ро́ зныя зда́ ні — больно́ му мере́ щились ра́ зные привиде́ ния;
ён мне здава́ ўся неблагі́ м чалаве́ кам — он каза́ лся мне неплохи́ м челове́ ком;
2. в знач. вводн. сл. ка́ жется;
яе́ , здае́ цца, до́ ма няма́ — её, ка́ жется, до́ ма нет;
◊ з. ве́ чнасцю — каза́ ться ве́ чностью
здава́ цца III несов. полага́ ться; наде́ яться; см. зда́ цца IV
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
здава́ цца 1 , здаю́ ся, здае́ шся, здае́ цца; здаёмся, здаяце́ ся; заг. здава́ йся; незак.
1. Незак. да здацца 1 .
2. Зал. да здаваць (гл. здаць у 1–6 знач.).
здава́ цца 2 , здаю́ ся, здае́ шся, здае́ цца; здаёмся, здаяце́ ся; незак.
1. Незак. да здацца 2 .
2. у знач. пабочн. здае́ цца , здава́ лася . Як быццам, нібыта, відаць. [Надзя:] Вас, здаецца, можна павіншаваць з атэстатам сталасці? Крапіва . Неба, абложанае нізкімі хмарамі, здавалася, усё цяжэй навісала над аголенай зямлёй. Колас .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здава́ цца II
1. (спыніць супраціўленне ) sich ergé ben* , kapitulí eren vi ; die Wá ffen stré cken, den Kampf á ufgeben* ;
здава́ цца ў пало́ н sich ergé ben* , sich gefá ngen né hmen lá ssen* ;
2. (даверыцца ) sich verlá ssen* (каму -н. , чаму -н. auf A );
3. разм. (аслабець ) schwach [krá ftlos] wé rden; erschlá ffen vi (s ), geschwächt [entkräftet] sein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
здава́ цца I безас. sché inen* vi (s ), vó rkommen* vi (s ); dünken* vi , vt (высок. );
адказ здае́ цца мне добрым die Á ntwort scheint mir gut;
мне здае́ цца, што … mir scheint, dass…;
здае́ цца, што… es scheint, dass…
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зда́ цца ², зда́ мся, здасіся, зда́ сца; здадзімся, здасце́ ся, здаду́ цца; зда́ ўся, здала́ ся, -ло́ ся; зда́ йся; зак.
1. Паказацца ў якім-н. выглядзе.
Ён нам здаўся не такім, як быў.
2. безас. , каму . Узнікнуць у думках, адчуваннях, уявіцца.
Ці хто стукнуў у дзверы, ці мне здалося?
|| незак. здава́ цца , здаю́ ся, здае́ шся, здае́ цца; здаёмся, здаяце́ ся, здаю́ цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
здава́ цца ², здаю́ ся, здае́ шся, здае́ цца; здаёмся, здаяце́ ся, здаю́ цца; незак.
1. гл. здацца².
2. у знач. пабочн. сл. здае́ цца , здава́ лася . Як быццам, нібыта, відаць.
Здаецца, Вас, калега, можна павіншаваць.
Гэтаму дажджу, здавалася, не будзе канца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
здавацца , выглядаць, уяўляцца, мроіцца; выдавацца, выдаваць, мірсціцца, блюзніцца, чаўпціся (разм. ) □ мець выгляд
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
зда́ цца ¹, зда́ мся, здасіся, зда́ сца; здадзімся, здасце́ ся, здаду́ цца; зда́ ўся, здала́ ся, -ло́ ся; зда́ йся; зак.
1. Спыніўшы супраціўленне, прызнаць сябе пераможаным.
З. ў палон.
2. Аслабець, страціць сілы.
Апошні год ён зусім здаўся.
3. Даверыцца каму-, чаму-н. , паспадзявацца на каго-, што-н.
Я на вас здаўся, а вы тут вось што робіце.
|| незак. здава́ цца , здаю́ ся, здае́ шся, здае́ цца; здаёмся, здаяце́ ся, здаю́ цца; здава́ йся.
|| наз. зда́ ча , -ы, ж. (да 1 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)