Тыпі́ро ‘зараз, цяпер’ (кам., Жыв. сл.). Мясцовы варыянт слова, фанетычна блізкі да паўд.-макед. типъ́ра, типу́ра ‘тс’ (< te‑pьrv‑ з дэйктычнай часціцы і прыметніка *pъrvь або *pъrvъ, гл. БЕР, 7, 955). Гл. тапер, тэпэр, цяпер.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ра́зом нареч., разг.

1. (одновременно, вместе) адначасо́ва, ра́зам;

ра́зом пошли́ в шко́лу ра́зам (адначасо́ва) пайшлі́ ў шко́лу;

2. (в один приём) зара́з;

проче́сть всё ра́зом прачыта́ць усё зара́з;

3. (сразу, мгновенно) адра́зу;

ра́зом поко́нчить с че́м-л. адра́зу ско́нчыць з чым-не́будзь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

секу́нда ж.

1. (единица времени) секу́нда, -ды ж.;

2. (часть минуты — градуса) секу́нда, -ды ж.;

3. муз. секу́нда, -ды ж.;

4. перен. (очень недолго) хвілі́на, -ны ж., хвілі́нка, -кі ж.; адзі́н мо́мант;

сию́ секу́нду за́раз, за́раз жа;

одну́ секу́нду адну́ хвілі́ну (хвілі́нку).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чужае́дны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які з’яўляецца паразітам (пра расліны). На .. [дрэвы] зараз жа накінуліся і абляпілі з усіх бакоў чужаедныя расліны... Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зале́ташні, ‑яя, ‑яе.

Які існаваў або адбыўся залетась. Залеташні год. Залеташнія падзеі. // Які ўзнік, з’явіўся залетась і існуе, захоўваецца зараз. Залеташняе сена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераарыштава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.

Разм. Арыштаваць усіх, многіх. [Іван:] — Я зараз пайду паліцыю сюды прывяду, каб пераарыштавалі вас усіх. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разгадава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.

Разм. Вырасці; растаўсцець. — Ты, Антоша, быў тады такі шчупленькі, проста хлапчук. А зараз глядзі, як разгадаваўся... Аношкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рва́цкі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які мае адносіны да рвача, рвацтва. Зараз Рулін выдаваў сябе за шкоднага, беспадстаўнага скаржніка з рвацкім задзёрам. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́зкасць, ‑і, ж.

Уласцівасць рэзкага. [Аўгіня] зараз жа стрымала сваю рэзкасць і лагодна зазірнула .. [Кандрату] у вочы, зазірнула так, як умела зазіраць яна. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тымпэ́нтам ‘хутка’, ‘адразу, зараз жа’ (Сцяшк. Сл.). Утворана па ўзоры тымчасам (гл. наступнае слова) ад польск. pędem ‘вельмі хутка, імгненна, бягом’, параўн. таксама спалучэнне і w te pędy ‘ў адзін міг, у той жа час’, гл. пэнд.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)