паку́тніцтва, ‑а, н.

Стан, доля пакутніка. Наіўная рамантывацыя [у ранніх вершах Танка] праяўляецца ў адрыве пачуццяў ад жыццёвых сітуацый, у пакутніцтве лірычнага героя і таямнічай змрочнасці пейзажнага фону. У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

судьби́на ж., уст., нар.-поэт. лёс, род. лёсу м., мн. нет, до́ля, -лі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ты́сячны, -ая, -ае.

1. гл. тысяча.

2. Які складаецца з тысячы якіх-н. адзінак.

Т. мітынг.

3. Вартасцю ў тысячу рублёў або які ацэньваецца тысячамі.

4. Які атрымліваецца пры дзяленні на тысячу.

Адна тысячная доля секунды.

5. у знач. наз. ты́сячная, -ай, ж. Тысячная частка чаго-н.

Адна тысячная.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пустадо́лле ’абложная зямля’ (ДАБМ, камент., 858). Да пусты́ (гл.) ’незаняты, незасеяны’ і дол ’нізіна’, або, хутчэй, да до́ля ’частка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

васьму́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Разм. уст.

1. Восьмая частка фунта (каля 50 грамаў). Васьмушка махоркі.

2. Восьмая частка, доля якога‑н. прадмета. Васьмушка друкарскага ліста.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцяжэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Абл. Ацяжэць. Доля ты нашая — сумнае жніва, думка пра сноп, што сцяжэе ў руках... Капае званка на сэрца, на нізу горкая песня — сляза жаўрука... Таўлай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нядо́ля ’няшчасце, няўдача’ (Нас., Яруш.), ’няўдалы чалавек’ (Гарэц., Сцяшк., Сл. ПЗБ), ’ненадзейнае, нямоцнае на трываласць што’ (Сл. ЦРБ). Да доля (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

саба́чы, -ая, -ае.

1. гл. сабака.

2. Вельмі цяжкі, нязносны, а таксама (пра мароз, холад) незвычайна моцны ў сваім праяўленні (разм.).

Сабачая доля.

С. холад.

3. перан. Адданы, паслужлівы, пакорны (разм.).

Сабачыя вочы.

Сабачая пакорнасць начальству.

4. Састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў.

Сабачая мята.

С. клешч.

◊

Ушыцца ў сабачую скуру (разм.) — страціць сумленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

предназначе́ние ср.

1. прызначэ́нне, -ння ср.;

2. (судьба) уст. лёс, род. лёсу м., до́ля, род. до́лі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уде́л​II м. (участь) до́ля, -лі ж., лёс, род. лёсу м.;

доста́ться в уде́л вы́пасці на до́лю.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)