расклінава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
1. Забіўшы клін, расшчапіць. Расклінаваць калоду.
2. Выцягнуць, вырваць з чаго‑н. забіты клін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашмо́ргаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Шморгаючы, вырваць або нарваць у якой‑н. колькасці. Нашморгаць нітак з тканіны. Нашморгаць кошык ягад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вырва 1 ’яма (ад дажджу)’ (Яшк.). Укр. ви́рва ’круты схіл гары, круча’, польск. wyrwa ’канава, яма, якая ўтварылася ад дзеяння вады’, чэш. мар. výrva ’тс’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад вырваць (гл. рваць) (Махэк₂, 526; Нітшэ, 66). Адносна энанціасеміі значэнняў (’яма’ — ’круча’) гл. Талстой, Геогр., 98 і наст.
Вырва 2 ’вельмі бойкая і гарэзлівая дзяўчына’ (З нар. сл.). Рус. смал. лаянкавае слова вы́рва, польск. wyrwa ’насмешнік, франт’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад вырваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́шчыкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Вырваць, вышчыпаць. Нейкі пырнік уеўся, проста нельга яго вышчыкаць, усе кіпці паздзіралі, грабучы зямлю. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазайма́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Займацца некаторы час. Як бы ні быў заняты,.. [Туравец] стараўся вырваць адну-дзве гадзіны, каб пачытаць кнігу, пазаймацца. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папарва́ць, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце; зак., што і чаго.
Разм. Рваць доўга, неаднаразова; вырваць, сарваць многа чаго‑н. Папарваць ільну на полі. Папарваць яблыкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́драць, ‑дзеру, ‑дзераш, ‑дзера; пр. выдраў, ‑рала; заг. выдзеры; зак., што.
1. З сілай выцягнуць, вырваць што‑н. моцна ўбітае, урослае, прымацаванае. Выдраць цвік з сцяны. Выдраць акно. □ Нялёгка чалавеку, калі ў яго няма за душой капейкі, асесці на новым месцы, лес выдраць, зямлю раллёю зрабіць. Чарнышэвіч. // Аддзіраючы, вырваць. Выдраць ліст з кнігі. // Драпаючы, выдаліць, вырваць. Выдраць вочы.
2. Разм. Атрымаць, узяць што‑н. з вялікаю цяжкасцю. Юзік ведае, што на пай грошы ў бацькі цяжка будзе выдраць. Крапіва.
•••
Выдраць з мясам — адарваць разам з кавалкам тканіны, скуры (гузік, аплік і пад.).
Выдраць пчолы — забраць мёд з вулля, знішчыўшы пчол.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наддзяўбці́, -дзяўбу́, -дзяўбе́ш, -дзяўбе́; -дзяўбём, -дзеўбяце́, -дзяўбу́ць; наддзёўб, -дзяўбла́, -ло́; -дзяўбі́; -дзёўбаны; зак., што.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вырваць дзюбай кавалачак чаго-н. зверху, з краю.
Н. спелую грушу.
2. Зрабіць долатам або якім-н. іншым інструментам паглыбленне на чым-н.
|| незак. наддзёўбваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́рваны
1. вы́рванный, вы́дернутый; удалённый;
2. перен. вы́рванный;
3. вы́теребленный, вы́дерганный;
1-3 см. вы́рваць I
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
правалаво́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Разм. Затраціць многа часу на што‑н. Паўночы [хлопцы] правалаводзіліся, пакуль усё давялі да ладу. Новікаў. Цэлую гадзіну правалаводзіліся яны, спрабуючы вырваць машыну з канавы. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)