зна́чыцца I

1. несов. чи́слиться, зна́читься;

ён з. інстру́ктарам — он чи́слится (зна́чится) инстру́ктором;

2. несов., страд. помеча́ться, обознача́ться; ме́титься, намеча́ться; см. зна́чыць I

зна́чыцца II несов., вводн. сл., разг. зна́чит, ста́ло быть;

з., гэ́та спра́ва ва́шых рук — зна́чит (ста́ло быть), э́то де́ло ва́ших рук

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дрэнь ж.

1. дрянь;

по́ўныя кішэ́ні ўся́кай дрэ́ні — по́лные карма́ны вся́кой дря́ни;

усю́ ноч не́йкая д. сні́лася — всю ночь кака́я-то дрянь сни́лась;

2. пренебр. (дрянной человек) дрянь, мразь, шваль, по́гань;

3. в знач. сказ. дрянь; швах;

надво́р’е — д. — пого́да — дрянь;

спра́ва — д. — де́ло -швах

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мо́кры мо́крый;

~рая ку́рыца — мо́края ку́рица;

во́чы на ~рым ме́сцы — глаза́ на мо́кром ме́сте;

то́лькі ~рае ме́сца застане́цца — то́лько мо́крое ме́сто оста́нется;

~рая спра́ва — мо́крое де́ло;

як ~рае гары́ць — как мо́крое гори́т;

пабы́ў у вадзе́ і не м. нідзе́погов. вы́шел сухи́м из воды́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ту́га нареч.

1. в разн. знач. ту́го;

т. запле́сці — ту́го заплести́;

спра́ва пасо́ўваецца т. — де́ло подвига́ется ту́го;

2. ту́го, пло́тно; см. тугі́2;

3. в знач. безл. сказ. ту́го, тру́дно;

яму́ прыйшло́ся т. — ему́ пришло́сь ту́го (тру́дно)

туга́ ж. печа́ль, кручи́на; тоска́; уны́ние ср., скорбь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вое́нныйI прил.

1. (относящийся к войне и её нуждам) вае́нны;

вое́нное вре́мя вае́нны час;

вое́нное положе́ние вае́ннае стано́вішча;

вое́нная акаде́мия вае́нная акадэ́мія;

2. (относящийся к войскам) вайско́вы, вае́нны;

вое́нная слу́жба вайско́вая (вае́нная) слу́жба;

вое́нная фо́рма вайско́вая (вае́нная) фо́рма;

вое́нное де́ло вайско́вая спра́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

но́вшество ср. навіна́, -ны́ ж.; (новизна) навізна́, -ны́ ж.; (нововведение) новаўвядзе́нне, -ння ср.; (новый порядок) но́вы пара́дак; (новый обычай) но́вы звы́чай; (новое дело) но́вая спра́ва;

введе́ние техни́ческих но́вшеств увядзе́нне тэхні́чных наві́н;

люби́тель вся́ких но́вшеств ама́тар усяля́кай навізны́ (усяля́кіх новаўвядзе́нняў, усяля́кай но́вай спра́вы).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гало́ўны в разн. знач. гла́вный;

~ная ду́мка — гла́вная мысль;

г. ўрач — гла́вный врач;

~нае пыта́нне — гла́вный вопро́с;

г. го́рад — гла́вный го́род;

г. сказграм. гла́вное предложе́ние;

~ныя чле́ны ска́заграм. гла́вные чле́ны предложе́ния;

~ная кватэ́рауст. гла́вная кварти́ра;

~ная спра́ва — гла́вное де́ло;

~ным чы́нам — гла́вным о́бразом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праясні́цца сов.

1. проясни́ться, просветли́ться;

фа́рбы ~ні́ліся — кра́ски проясни́лись;

2. (стать спокойным, приветливым) проясне́ть, проясни́ться; просветле́ть;

по́зірк ~ні́ўся — взор проясне́л (проясни́лся);

3. (стать свободным от неясностей) проясни́ться;

спра́ваі́лася — де́ло проясни́лось;

4. проя́снеть, проя́сниться, проясни́ться;

не́ба ~ні́лася — не́бо проя́снело (проя́снилось, проясни́лось);

5. безл. проя́снеть, проя́сниться, проясни́ться; просветле́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Аске́пак, аскёпак ’асколак, шчэпка, трэска’. Параўн. яшчэ атськёпык ’адшчэпак’ (Бяльк.). Рус. дыял. паўдн. оскепок ’аскепак’, укр. оскипище ’ручка грабляў’. Ст.-рус. оскѣпъ ’кап’ё’. Паводле значэння, рускае і беларускае словы тлумачацца як суфіксальныя ўтварэнні ад дзеяслова, засведчанага ў Даля: оскепать ’ашчэпяць’; параўн. абрывак, адломак. Іншае магчымае тлумачэнне: памяншальнае ад аскеп (ст.-рус. оскѣпъ) семантычна менш верагодна. Дзеяслоў оскѣпати (> назоўнік оскѣпъ) утвораны ад дзеяслова скѣпати > скяпаць (гл.). Захаванне ў націскным складзе ў бел. аскепак е (пры пераходзе яго ў ё ў некаторых магілёўскіх гаворках) можна лічыць як сведчанне ў карысць гіпотэзы Якабсона (IJSLP, 1/2, 270) пра тое, што ск захоўвалася тут перад оі, з якога ўтварыўся ѣ. Аскепак і шчэпка словы аднакарэнныя. Малаверагодная думка Даля (IV, 195), падтрыманая Когенам (Запіскі, 1, 236–237) і Сцяцком (Нар. 27), пра роднаснасць аскепак і скіба ’луста’, якое запазычана праз польскую з нямецкай мовы. Семантычна скіба, скібка не ўжываюцца, калі справа ідзе пра дрэва, фанетычна кепска тлумачыцца б і не найлепшым чынам і. Гл. скіба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ва́жнасць, ‑і, ж.

1. Значнасць, вялікае значэнне. Набліжалася першая гадзіна ночы, а трэба было яшчэ знайсці сваіх памочнікаў і растлумачыць ім усю важнасць загаду каменданта. Дамашэвіч. Беларускія паэты ўсведамлялі ўсю важнасць задач эпічнага паказу падзей рэвалюцыі і грамадзянскай вайны. Перкін.

2. Велічнасць, саліднасць; фанабэрыстасць. Важнасць, якую.. [Сініцын] набыў, займаючы ў свой час розныя.. пасады, цудоўна спалучалася ў ім з абыякавасцю, якую ён чорт ведае, дзе ўзяў. Шахавец. Абодва сакратары селі недзе ззаду, каб не дэманстраваць сваёй начальніцкай важнасці. Ермаловіч. Магло б некаму здацца, што справа ідзе пра нешта вельмі складанае, у чым найбольш разумее стары пастух Лукаш Саёнак, — столькі важнасці было ў яго голасе. Брыль.

•••

(Не) вялікая важнасць — нічога асаблівага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)