Нарыхтава́ць ’падрыхтаваць’ (Нас., ТСБМ), нарухтава́ць ’тс’ (Гарэц.), нарыхтава́цца ’падрыхтавацца’ (Нас., Сл. ПЗБ), нарухтава́цца ’падрыхтавацца і чакаць толькі моманту, каб пачаць’ (Мядзв.). Гл. рыхтава́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прае́хацца, ‑едуся, ‑едзешся, ‑едзецца; зак.
Разм. Зрабіць падарожжа (на кані, аўтамашыне і інш.) на невялікую адлегласць. Добра праехацца ў аўтобусе раніцаю, калі яшчэ толькі-толькі прачынаецца наваколле. Лупсякоў. // Слізгаючыся, пракаціцца па чым‑н. Не ўтрымаўся хлапчук, разбегся і праехаўся па лёдзе. П. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апло́т, ‑у, М ‑лоце, м.
Надзейная абарона, цвярдыня, апора. Толькі самастойная рабочая партыя можа быць цвёрдым аплотам у барацьбе з самадзяржаўем, і толькі ў саюзе з такой партыяй, у падтрыманні яе могуць актыўна праявіць сябе ўсе астатнія барацьбіты за палітычную свабоду. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзява́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
1. (толькі інф. і цяпер.). Незак. да дзецца.
2. зак. (толькі пр.). Тое, што і дзецца. Усё ж найбольшы страх перажыў плытагон, які з таго часу невядома куды дзяваўся з прыстані. Казалі, што ён у момант ссівеў. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мікро́б, ‑а, м.
Жывёльны або раслінны арганізм, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам; бактэрыя. Хваробныя мікробы.
[Ад грэч. mikrós — маленькі і bios — жыццё.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паланізава́цца, ‑зуюся, ‑зуешся, ‑зуецца; зак. і незак.
1. Апалячыцца (апалячвацца).
2. толькі незак. Зал. да паланізаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
новаадкры́ты, ‑ая, ‑ае.
Толькі што, нядаўна адкрыты. Яшчэ праз некалькі дзён пачаў працаваць новаадкрыты шпіталь. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павечарэ́ць, ‑эе; безас. зак.
Наблізіцца да вечара; змеркнуцца. Як толькі павечарэла, Туравец даў загад адыходзіць. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастухо́ўства, ‑а, н.
Занятак пастуха. Той першы год пастухоўства пакінуў аб сабе толькі два ўспаміны. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўдзесяці́ны, ж.
Уст. Былая мера зямлі, роўная палавіне дзесяціны. Усёй зямлі ў .. [Дразда] было толькі паўдзесяціны. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)