Ро́счырк ’завітушка на пісьме, звычайна ў канцы слова або чыйго-небудзь подпісу’, ’след бліскавіцы, рэактыўнага самалёта’ (ТСБМ). З рус. росчерк, якое з раз‑/рос‑ і черкну́ть/черкать < черта́ (Гараеў, 413; Фасмер, 4, 344).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стро́ік ‘галаўны ўбор, які даўней пажылыя кабеты насілі пад хусткай’ (навагр., З нар. сл.), ‘галаўны ўбор удавы, якая другі раз ідзе замуж’, ‘бант з кветкамі на касцюме маладога’ (Сл. ПЗБ). Гл. строй 3.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скрыпець, рыпець, рыпаць / раз-пораз: парыпваць; хрупацець (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

цяпер, зараз; сягоння, сёння (перан.) □ у сучасны момант, у наш час, гэтым разам, у гэты раз, на гэты раз

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Пералама́ць (пырылома́ты) ’пераараць іржышча’ (стол., Нар. лекс.), пірілума́ць (па́хыту) ’апрацаваць бараной адзін раз’ (Юрч. СНЛ), пераламі́цца ’пераламацца’ (Бяльк.). Да пера- і лама́ць (гл.), параўн. перамяша́ць ’пераараць папар вясною’, перабіва́ць ’баранаваць перад сяўбой’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́здараж ’ростань, месца, дзе сходзяцца і разыходзяцца дарогі’ (Байк. і Некр. — з Коласа). Укр. ро́здорож, роздорі́жжя ’тс’. Беларуска-ўкраінская ізалекса, якая да прасл. *orz‑dorg‑ь > раз- (роз-) і дарога (гл.) параўн. раздарожжа (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паўтары́цца, ‑таруся, ‑торышся, ‑торыцца; зак.

1. Прагучаць, пачуцца зноў, яшчэ раз; узнавіцца. Трошачкі счакаўшы, выццё, яшчэ болей жудаснае, паўтарылася зноў. Колас. Стук паўтарыўся, быў ён рэзкім, настойлівым. Лынькоў. Плач, падобны да енку, нудны і жаласлівы, паўтарыўся. Арабей.

2. Адбыцца, здарыцца зноў, яшчэ раз. Размова паўтарылася. Хвароба паўтарылася. □ І хоць не ўсё паўторыцца на свеце, Я веру ў гэты лес, я веру ў сад. Пысін.

3. Зак. да паўтарацца (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напамяну́ць, ‑мяну, ‑мянеш, ‑мяне; ‑мянём, ‑меняце; зак.

Разм. Тое, што і напомніць (у 1 знач.). — Тата, дык ты ж глядзі, не забудзь пра саначкі, — яшчэ раз напамянула Мая. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патанчэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Які стаў тонкім, танчэйшым. [Чэрві], ружовыя і патанчэлыя, выцягваюцца ў струны. Крапіва. Патанчэлая .. шыя [Шысцера] раз-пораз выцягвалася з каўняра, а заклапочаныя вочы некага вышуквалі ў зале. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прадэкламава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., што і без дап.

1. Выразна прачытаць мастацкі твор. Смялей і з большым захапленнем прадэкламаваў Сымон другі раз [верш]. Колас.

2. перан. Штучна, узнёсла прагаварыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)