Мана́шка ’начны матыль з чорнымі палосамі і плямамі на крылах і брушку, Lymantria monacha’ (ТСБМ), рус. мона́шенка, польск. mniszka ’тс’. З лац. назвы і паводле падабенства колеру.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Месяндзовы ’медны’, ’жоўтага колеру’ (Інстр. II, Булг., Жд. 1). Да масянжовы < масенж (гл.). Пачатковае ме‑ пад уплывам лексемы месяц у сувязі з колерам месяца, падобным да бронзы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́ркі, ‑ая, ‑ае.
1. Які лёгка робіцца брудным (пра тканіны, адзенне светлага колеру). Маркая сукенка.
2. Такі, ад якога можна забрудзіцца. Не грэбаваў камбрыг і самай цяжкай і маркай салдацкай працаю... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вясну́шкі, ‑шак; адз. вяснушка, ‑і, ДМ ‑шцы; ж.
Пігментныя плямкі карычневага або жоўтага колеру (пераважна на твары), якія з’яўляюцца ў некаторых людзей вясной. На худзенькім і бледным тварыку павыступалі вяснушкі. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аднаві́цель, ‑ю, м.
1. Спец. Рэчыва, з дапамогай якога выклікаецца рэакцыя аднаўлення — выдзяленне кіслароду з саставу складаных рэчываў. Вадарод з яўляецца моцным аднавіцелем хімічных злучэнняў.
2. Сродак для аднаўлення ранейшага колеру валасоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́па, ‑ы, ж.
1. Агародная караняплодная двухгадовая расліна сямейства крыжакветных.
2. зб. Караняплоды гэтай расліны белага ці жоўтага колеру, прыдатныя для ежы.
•••
Хоць рэпу сёй гл. сеяць.
Як рэпу грызе гл. грызці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чо́рна-бу́ры, ‑ая, ‑ае.
Буры з чорным, цёмным адценнем. Усе раптам убачылі, як падымаецца над лесам, клубіцца чорна-буры дым... Сачанка. // Пра масць звяроў такога колеру. Чорна-буры мядзведзь. Чорна-бурая лісіца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Куры́га красная ’канюшына лугавая, Trifolium pratense L.’ (Кіс.). Параўн. сінанімічныя назвы: красная дзятліна, чырвоная дзятліна (Кіс., 133). Паводле колеру да курыць. Суфіксацыя на ‑ыга (Сцяцко, Афікс. наз., 91).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лі́пскі — у выразе лі́пская хуста ’хустка чырвонага колеру’ (Ян.). Паходзіць (праз польск. мову) ад назвы г. Лейпцыга — Lipsk (параўн. і чэш. Lipsko, луж. Lipsk), у якім знаходзілася фабрыка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
на́фта, ‑ы, ДМ ‑фце, ж.
Мінеральнае вадкае масляністае гаручае рэчыва звычайна цёмна-бурага колеру, якое ўжываецца як паліва, а таксама як сыравіна, з якой атрымліваюць розныя прадукты (бензін, газу, вазелін і пад.).
[Грэч. náphtha ад перс. näft.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)