маёнтак, ‑тка, м.

Зямельныя ўладанні памешчыка. У роднай вёсцы дзеда на месцы панскага маёнтка да вайны быў арганізаваны калгас. Рылько. // Панскі двор, сядзіба. Маёнтак захаваўся цалкам, і дом, і паркі, і сады, і ўся будоўля. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залужэ́нне, ‑я, н.

Стварэнне лугу на месцы чаго‑н., ператварэнне чаго‑н. у луг. Залужэнне поля. □ Ад самага ранку была .. [Настасся Піліпаўна] на тых балотах, якія асвойваюцца пад пасеў збожжавых і тэхнічных культур, на якіх праводзіцца залужэнне. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дачыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Скончыць чытаць што‑н.; прачытаць да якога‑н. месца, якой‑н. часткі. — Там жа, проста ў тым самым месцы сказана і другое, Міхась Пятровіч, можа вы не ўспелі дачытаць? Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адміністрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.

Кіраваць, падмяняючы жывое кіраўніцтва загадамі і распараджэннямі. [Захараў:] — Вашы ўпаўнаважаныя тады б менш адміністравалі і падмянялі старшынь калгасаў, а маглі б на месцы ўзначаліць спаборніцтва, праверку і кантроль за выкананнем абавязацельстваў. Сіўцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Мяжу́ха, брэсц. мыжу́ха ’сасна, якая расце на адкрытым месцы’ (Сл. ПЗБ). Сёння успрымаецца як роднаснае да мяжи (гл.). Аднак можна меркаваць, што гэта старажытны балтызм. Параўн. літ. medis, лат. mezs ’лес’. Гл. таксама межаву́ха.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адставаць, уступаць, заставацца ззаду; здавацца, таптацца, кульгаць (разм.) □ таптацца на адным месцы, быць у хвасце

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

бег, бегу, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. бегаць (у 1, 2 знач.) і бегчы (у 1, 3–6 знач.).

2. Практыкаванне або спаборніцтва ў беганні. Бег на сто метраў.

•••

Марафонскі бег — спаборніцтва па бегу на дыстанцыю 42 км. 195 м.

Спрынтэрскі бег — бег на кароткія дыстанцыі.

Бег на месцы — а) спартыўнае практыкаванне, пры якім бягун, астаючыся на месцы, робіць рухі, уласцівыя бегу; б) (іран.) энергічная на першы погляд, а на самай справе марная, бескарысная дзейнасць.

На бягу — не маючы часу спыніцца. Адстрэльвацца на бягу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заспе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак., каго-што.

1. Прыбыўшы, паспець убачыць, знайсці каго‑, што‑н. на месцы. Заспець поезд на станцыі. □ Як я ні спяшаўся, цёткі Агапы на вуліцы ўжо не заспеў. Сачанка. Грай не дайшоў да хаты, чырвонаармеец заспеў яго ля самага ганка. Мікуліч.

2. Застаць, захапіць дзе‑н., у якім‑н. стане, за якім‑н. заняткам. Ноч заспела падарожнікаў у лесе. □ Алесь і Маеўскі сустрэліся позіркамі і апусцілі вочы, нібы кожны заспеў другога ў не зусім належным месцы, але цудоўна разумее, чаму ён тут. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прые́хаць, ‑еду, ‑едзеш, ‑едзе; зак.

Перамяшчаючыся на чым‑н., апынуцца ў якім‑н. месцы, прыбыць куды‑н. Загорская сямігодка была распушчана на два тыдні зімовых вакацый. Прыехала Аленка дадому. Колас. Развітацца з дзедам прыехаў камандзір атрада. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ашальмава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., каго.

Разм.

1. Беспадстаўна аб’явіць нягоднікам, шэльмай; зняславіць каго‑н. [Лабановіч:] — Не, брат Янка, нельга доўга заставацца на адным месцы, бо яно цябе заесць і ашальмуе. Няхай жыве вандроўніцтва! Колас.

2. Ашукаць, падмануць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)