зімо́вішча, ‑а, н.

Месца або памяшканне, дзе зімуюць, жывуць або спыняюцца зімою; зімоўе, зімоўка (у 2 знач.). Спыніцца ў зімовішчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паме́рці, -мру́, -мрэ́ш, -мрэ́; -мро́м, -мраце́, -мру́ць; памёр, -ме́рла; -мры́; зак.

1. Перастаць жыць.

Маці даўно памерла.

П. ад ран.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікнуць, спыніцца (кніжн.).

Справа нашых бацькоў не памрэ.

|| незак. паміра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. паміра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абсе́сціся, ‑сядуся, ‑сядзешся, ‑сядзіцца; зак.

Разм. Пасяліцца, спыніцца жыць на якім‑н. месцы; прыжыцца. Сяляне абселіся па гэты бок хвойніку. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

укапа́ны і уко́паны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад укапаць.

•••

Як (нібы, быццам) укапаны (укопаны) — зусім нерухома (стаць, спыніцца і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обо́рваться

1. абарва́цца, мног. паабрыва́цца;

2. (оторваться) адарва́цца, мног. паадрыва́цца;

3. (прекратиться) абарва́цца; (остановиться) спыні́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Супыні́ць ’спыніць, затрымаць’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт.), супыні́цца ’спыніцца, затрымацца’ (Сл. ПЗБ). Параўн. укр. зупинити ’затрымаць, спыніць’, балг. дыял. супѝнъм ’затрымаць; стрыножыць’ і інш. Гл. спыніць, пыніць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лакалізава́цца, ‑зуецца; зак. і незак.

1. Перастаць (пераставаць) пашырацца, спыніцца (спыняцца) у пэўных межах, на пэўным месцы.

2. толькі незак. Зал. да лакалізаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Атайбава́цца ’абжыцца’ (Сцяшк.). Няясна. Магчыма, звязана з тайба ’тайна, сакрэт’ (Нас.), аднак семантычныя сувязі ў такім выпадку не празрыстыя. Параўн. укр. утамуватися, польск. otamować się ’спыніцца, супакоіцца’ ад тама плаціна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

закрану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. каго-што. Даткнуцца да каго-, чаго-н. пры руху.

Куля закранула косць.

З. самалюбства (перан.).

2. перан., што. Пры размове, гутарцы спыніцца на чым-н., звярнуць увагу на што-н.

З. балючае пытанне.

|| незак. закрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заляце́ць, -ячу́, -яці́ш, -яці́ць; -яці́м, -еціце́, -яця́ць; -яці́; зак.

1. Летучы, апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.

Самалёт заляцеў за хмару.

Птушка заляцела ў акно.

2. У час палёту спыніцца дзе-н.

З. на спадарожны аэрадром.

|| незак. залята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. залёт, -у, М -лёце, м. (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)