дападкі́, ‑ая, ‑ое.
Абл. Дасціпны, спрытны; пранырлівы. [Зося з Рыгорам] бачылі, як дападкія вароны старанна рэвізавалі праложаную баразну. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акрабаты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да акрабатыкі. Акрабатычная гімнастыка. Акрабатычны нумар.
2. Спрытны, уласцівы акрабату.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спры́тна нареч.
1. ло́вко;
2. ло́вко, прово́рно, расторо́пно;
3. изворо́тливо;
1-3 см. спры́тны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Зру́чны. Рус. сру́чныи ’зручны, спрытны’ (Даль), укр. зру́чний ’зручны’, польск. zręczny ’спрытны, зграбны’, чэш. zručný ’спрытны, зручны’, славац. zručný ’спрытны’, в.-луж. zručny ’тс’, балг. сръчен ’спрытны’. Ст.-рус. (XI ст.) сърѫчание ’ўзнагарода, дар’. Прасл. sъ‑rǫč‑ьn‑. Паводле Мартынава–Міхневіча (Маладосць, 1969, 7, 150), прыметнік утворан са спалучэння з рукі. Паколькі слова прадстаўлена ва ўсіх групах слав. моў, у гэтым выпадку зыходны выраз sъ(n) rǫky павінен быць аднесен да прасл. перыяду. Аб корані гл. рука.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абаро́тлівы, ‑ая, ‑ае.
Той, хто ўмела вядзе справы; вынаходлівы, энергічны. Чыкілевіч — абаротлівы, кемлівы чалавек, спрытны гаспадар, жыве наводшыбе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Азукува́ты ’спрытны, жвавы’ (Бяльк.), азука ’спрытны’ (Нас.), хлапец‑азука (Нас., Гарэц.) да зух, зухасць (гл.). Мартынаў, SlW, 68. Памылкова Карскі, Белорусы, 160.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ру́чы ’дарослы, працаздольны, які можа на сябе зарабіць’, ’моцны, спрытны чалавек’ (бялын., Янк. Мат.), укр. ру́чий ’спрытны, лоўкі’, польск. rączy ’хуткі, жвавы; пільны’, чэш. ručí ’хуткі’, славац. rúči ’здольны, спрытны’, славен. róčen ’хуткі, спрытны’. Прасл. *rǫčьjь, роднаснае ст.-інд. r̻jyati, r̻ñjati ’напружвацца, спяшацца’, грэч. αργός ’хуткі (пра сабаку)’. Адносяць да *rǫka (Праабражэнскі, 2, 228; Махэк₂, 522), або пастулюецца народнаэтымалагічная сувязь з назоўнікам (Бязлай, 3, 189). Параўн. рука́ты (гл.); Брукнер (455), Шустар-Шэўц (2, 1249) звязваюць з *ručьjь, гл. ручай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пахватны́, ‑ая, ‑ое.
Абл. Зручны для карыстання, лёгкі; спрытны. [Марылька] .. збегала ў домік і, захапіўшы кароткі, пахватны кажушок, пакінула яго на плечы Пятру. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спры́тнасць ж.
1. ло́вкость;
2. ло́вкость, прово́рство ср., расторо́пность;
3. изворо́тливость;
1-3 см. спры́тны 1-3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сы́нку,
Разм. Ласкавы зварот да мужчыны, хлопчыка. — Сынку, — сказаў стары камандзіру, — спрытны ты хлопец. Брыль. [Бацька:] — Восенню, сынку, пойдзеш І ты ўжо вучыцца ў школу. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)