бязлю́ддзе, ‑я, н.

Адсутнасць людзей. [Агата] ў душы рада была, што на такім марозным бязлюддзі трапіўся свой чалавек. Сабаленка. // Недахоп у патрэбных людзях. На бязлюддзі і поп — чалавек. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пры́старанак, ‑нка, м.

Абл. Застаронак. У вачах стаяла чырванабокая малатарня, якая глытала сноп за снапом, апустошвала гумно да самага дна і ўжо дабіралася да апошняга рада ў прыстаранку. Арочка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

це́канне, ‑я, н.

Вымаўленне мяккага «ц» на месцы этымалагічна мяккага «т» (ціха, плаціць) і на месцы этымалагічна цвёрдага «т» у пазіцыі перад галоснымі пярэдняга рада (хата — у хаце, хаціна).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дара́дца ’дарадца’ (БРС). Запазычанне з польск. doradca ’тс’. Параўн. аналагічнае ўтварэнне ад рада ’парада’, радити ў ст.-бел. мове (гл. Булыка, Запазыч., 273).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

медыя́на, ‑ы, ж.

1. У геаметрыі — прамая лінія, якая злучае вяршыню вугла трохвугольніка з сярэдзінай процілеглай стараны.

2. У статыстыцы — велічыня, што знаходзіцца ўсярэдзіне рада велічынь, размешчаных па ўзрастаючай або сыходнай лініі.

[Ад лац. mediana — сярэдняя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

поп​I разг. поп, род. папа́ м.;

◊

како́в поп, тако́в и прихо́д погов., уст. яка́я ра́да, така́я і грама́да.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

да́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.

У шашачнай гульні — шашка, якая была даведзена да апошняга рада клетак на полі праціўніка і атрымала права перасоўвацца на любую колькасць клетак уперад або назад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Па́ркі ’два звязаныя разам снапкі, якія выкарыстоўваюцца пры крыцці ніжняга рада страхі’ (Сл. ПЗБ), ’саламяныя маты, якімі крылі страху’ (Сцяшк. МГ, Нар. сл.). Дэрыват з суф. ‑к‑ ад пара 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Мат́анька, драг. ма́тычыла, бяроз. матэ́нька, ма́тня ’адзін з саламяных снапкоў, звязаны з некалькіх (3–5) пучкоў саломы каля гузыра, якімі пакрываецца ўся страха, апрача ніжняга рада’ (Нар. сл.). Да ма́та (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

артыкуля́цыя, ‑і, ж.

1. Работа органаў мовы, якая неабходна для вымаўлення пэўнага гука, а таксама становішча органаў мовы пры вымаўленні таго або іншага гука. Артыкуляцыя губ. Артыкуляцыя гука.

2. Спосаб выканання паслядоўнага рада гукаў пры спевах і ігры на музычных інструментах.

[Ад лац. articulatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)