лі́ктар, ‑а, м.

У Старажытныя Рыме — член ганаровай стражы вышэйшай адміністрацыі, які насіў пучок розгаў і сякеру як сімвал улады і пакарання.

[Лад. lictor.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

знасі́ць¹, знашу́, зно́сіш, зно́сіць; зно́шаны; зак., што.

Доўгай носкай зрабіць непрыгодным.

З. сукенку.

◊

Не знасіць галавы каму (разм.) — не мінуць пакарання, не ўцалець, загінуць з-за сваёй неасцярожнасці, свавольства і пад.

|| незак. зно́шваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зно́шванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жу́пел, ‑а, м.

1. Уст. Гарачая смала, якая, па ўяўленню хрысціянскай рэлігіі, нібыта прыгатавана ў пекле для пакарання грэшнікаў.

2. перан. Што‑н. страшнае, агіднае; пужала.

[Стар.-слав.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змякчэ́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. змякчаць — змякчыць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. змякчацца — змякчыцца. Мазь для змякчэння скуры. Змякчэнне пакарання. Змякчэнне міжнароднай напружанасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэрды́кт, ‑у, М ‑кце, м.

Забарона адпраўляць набажэнства, якая накладалася рымскім панам на гарады, вобласці, краіны і некаторых асоб у якасці пакарання за невыкананне рашэнняў царквы.

[Лац. interdictum — забарона.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памі́лаванне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. памілаваць (у 1 знач.); дараванне (у 1 знач.).

2. Рашэнне аб вызваленні асуджанага ад пакарання або змякчэнні яму кары.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэцыдыві́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Асоба, якая пасля пакарання за зробленае злачынства, паўторна зрабіла злачынства. Злодзей-рэцыдывіст. □ Начальнік выклікаў на перагаворы некалькі найбольш вядомых рэцыдывістаў. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сасла́ць, сашлю́, сашле́ш, сашле́; сашлём, сашляце́, сашлю́ць; сашлі́; сасла́ны; зак., каго (што).

У якасці пакарання прымусова адправіць на пасяленне (у аддаленую мясцовасць).

С. у Сібір.

|| незак. ссыла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. ссы́лка, -і, ДМ -лцы, ж.

|| прым. ссы́лачны, -ая, -ае і ссы́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лінёк ​1, лінька, м.

Разм. Памянш.-ласк. да лінь ​1.

лінёк ​2, лінька, м.

Уст. Кароткая смоленая вяроўка з вузлом на канцы, якая служыла на суднах для пакарання матросаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распра́ва, ‑ы, ж.

Жорсткае прымяненне сілы да каго‑н. з мэтай пакарання або прымусу. Расправу чыніць польскае начальства над тымі, хто браў панскае дабро ў маёнтках і сек панскі лес. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)