аблу́плены облу́пленный; обо́дранный; см. аблупі́ць;
◊ ве́даць як ~нага — знать как облу́пленного
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.
1. Адна з пяці рухомых канцавых частак кісці рукі, ступні нагі (у чалавека) або лапы (у жывёлы).
Безыменны палец.
2. У машынах, механізмах і пад.: замацаваная дэталь у выглядзе акруглага стрыжня (спец.).
Поршневы п.
◊
Праз пальцы глядзець на каго-што (разм., неадабр.) — свядома не заўважаць каго-, што-н.; абыякава ставіцца да каго-, чаго-н.
Ведаць як свае пяць пальцаў каго-што (разм.) — ведаць вельмі добра.
Пальцам паказваць на каго-што (разм.) — указваць, звяртаць асобую ўвагу на каго-, што-н.
|| памянш. па́льчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым. па́льцавы, -ая, -ае.
П. сустаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бэ, нескл., н.
Назва літары «б».
•••
Ні бэ ні мэ (ні кукарэку) — зусім нічога ле ведаць, не разумець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Неталі́віць, нытылівыты ’не ведаць, не разумець’ (Сл. Брэс.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фалькло́р, ‑у, м.
Вусная народная творчасць. Усе вялікія пісьменнікі ставілі абавязковай умовай літаратурнай працы ведаць скарбніцу народнай творчасці — фальклор. «ЛіМ».
[Англ. folklore.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Праве́дкі ’наведванне парадзіхі’ (Шат., Касп.). Ад праведаць < ведаць. Параўн. адведкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пачы́м, прысл.
Разм.
1. пытальнае. Колькі каштуе? Па якой цане? — Вам нічога Вольга не казала? — звярнуўся дзядзька да Марыны Сцяпанаўны. — Пачым яна тварог прадала? Корбан.
2. адноснае. Ужываецца ў якасці злучальнага слова ў даданым дапаўняльным сказе; адпавядае словам: «за якую цану», «колькі каштуе». Ён спытаў, пачым кілаграм сліў.
•••
Ведаць, пачым фунт ліха гл. ведаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жаль, -ю, м.
1. Пачуццё спагады, жаласці, выкліканае чыім-н. няшчасцем, пакутай.
Не ведаць жалю.
2. Пачуццё горычы, смутку з прычыны страты каго-, чаго-н.
Мацярынскі ж.
3. Засмучэнне, шкадаванне.
Гаварыць з жалем аб здарэнні.
◊
На (вялікі) жаль (у знач. пабочн. сл.) — ужыв., каб выказаць шкадаванне з прычыны чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фунт¹, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Руская мера вагі, роўная 409,5 г.
2. Англійская мера вагі, роўная 453,6 г.
◊
Па чым фунт ліха (ведаць, зазнаць, паказаць і пад.; разм.) — зазнаць, як цяжка ў горы, у нястачы.
|| ласк. фу́нцік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. фунто́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
першапрахо́дзец, ‑дца, м.
Тое, што і першапраходчык. Прыемна і радасна ведаць, што на нашу долю выпаў высокі гонар быць першапраходцамі камуністычнай цывілізацыі. Машэраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)