◎ Мыша́тнік ’каршун, што ловіць мышэй’ (Бяльк.), рус. калуж. мышитник ’мышалоў’. Усх.-бел.-рус. ізалекса. Да мыш (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мі́ласлівы ’міласэрны’ (Нас., Шат., Касп.), ’міласцівы, ласкавы’ (Ян.), рус. ми́лосливый ’тс’. Бел.-рус. ізалекса (з суфіксам ‑л‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Па́сьбіска ’паша’ (шальч., Сл. ПЗБ) — калька з бел. пась‑ бішча (там жа) на ўзор польск. pastwisko ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раско́ль ’стары, зношаны венік’ (ст.-дар., Бел. дыял.). Няясна; магчыма, да ро́ска ’дубец, розга’, гл. розга 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сці́жба ’вялікі статак’ (пух., Сл. ПЗБ), ’мноства (пра людзей, жывёл)’ (Мат. Гом., Бел.-польск. ізал.). Гл. ціжба.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сія́ць ‘ззяць, зіхацець’ (Бяльк., ТС), с’яць (sjać) ‘тс’ (Пятк. 2), ст.-бел. сьѧти ‘тс’ (Альтбаўэр). Гл. ззяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тьме́ны ‘бардовы’ (драг., Сл. Брэс.). Да цьмя́ны (га), параўн. ст.-бел. тьмяность ‘цьмянасць, зацемненасць’ (1489 г., ГСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інба́р ’будынак для збожжа, розных тавараў, свіран’ (Бяльк.), ’клець’ (Мат. Гом.), ст.-бел. имбаръ, инбаръ. Гл. амбар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Апеля́цыя, апеляваць. Як і ўкр. апеляція запазычана ў XVI ст. праз польскую з лацінскай ’мовы (Паўтарак, Бел. лекс., 134; Папова, Дасл. бел.-рус., 53; Гіст. мовы, 1, 249, 253; Шакун, Гісторыя, 97; Курс суч., 172; Вясноў, Бел. лекс., 34; Гіст. лекс., 109). Рус. апелляция ў Пятроўскую эпоху з польскай (Фасмер, 1, 81), апелли́ровать у XVIII ст. з ням. (Шанскі, 1, А, 124). Наўрад ці гэты тэрмін быў забыты (як лічыць Шакун, Гісторыя, 300) і з’явіўся як новае слова ў XIX ст. (як лічыць Крукоўскі, Уплыў 76; Гіст. мовы, 2, 107; Гіст. лекс., 233).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дырэ́ктар ’дырэктар’ (БРС). Рус. дире́ктор, укр. дире́ктор. Лічыцца ў рус. мове запазычаннем з ням. Direktor або польск. dyrektor (першакрыніца — лац. director). Фасмер, 1, 515; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 127 У бел. мову, магчыма, прыйшло з рус. Ст.-бел. директоръ ’духоўны настаўнік’ вядома з XVI ст. (Булыка, Запазыч.) < польск.; яно не звязана традыцыяй з дырэ́ктар у сучасным значэнні. Бел. дырэ́кцыя, рус. дире́кция, укр. дире́кція запазычаны з польск. мовы (dyrekcja; параўн. і Булыка, Запазыч.), але ў сучасным значэнні слова, відаць, узята з рус. Параўн. Фасмер, 1, 515; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 127.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)