чэ́зласць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан чэзлага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эфеме́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан эфемернага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змо́га, -і, ДМ змо́зе, ж.

1. Сіла, здольнасць рабіць што-н. (ужыв. толькі ў некаторых выразах).

Наколькі хопіць змогі.

Не мець змогі падняцца з ложка.

2. Стан моцнай стомленасці, поўнага бяссілля.

Па́даць ад змогі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адагрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак.

1. Сагрэцца, зрабіцца цёплым; вярнуць сабе нармальны стан.

А. каля печкі.

А. ў цёплай хаце.

2. перан. Суцешыцца, супакоіцца.

А. душой.

|| незак. адаграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. адаграва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аняме́лы, -ая, -ае.

І. Які стаў нямым, страціў здольнасць гаварыць.

2. Які стаў нерухомым.

А. стан.

3. Ціхі, пазбаўлены якіх-н. гукаў.

Анямелае поле.

4. Які страціў адчувальнасць, здранцвелы.

Анямелыя ногі.

|| наз. аняме́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

настро́й, -ю, м.

1. Унутраны, душэўны стан.

Перадсвяточны н.

Узняты н.

2. мн. -і, -яў. Накіраванасць думак, пачуццяў і пад. ў каго-н.

Нездаровыя настроі.

3. Схільнасць, жаданне рабіць што-н.

Не было настрою чытаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раздражня́льны, -ая, -ае.

1. Які хутка прыходзіць у стан раздражнення; уразлівы, чуллівы.

Р. чалавек.

Р. характар.

2. Звязаны з уздзеяннем якога-н. раздражняльніка на арганізм або на асобны орган.

Р. працэс.

|| наз. раздражня́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́раз², -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Знешні выгляд (твару), які адлюстроўвае ўнутраны стан.

В. вачэй.

2. Той або іншы моўны зварот.

Вобразны, метафарычны в.

3. Сукупнасць знакаў, формула, якія адлюстроўваюць пэўныя матэматычныя адносіны.

Алгебраічны в.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аздараві́ць, -раўлю́, -ро́віш, -ро́віць; -ро́ўлены; зак., што.

1. Палепшыць стан здароўя каго-н., зрабіць здаровым.

А. мясцовасць.

2. перан. Палепшыць, прывесці ў норму.

А. мікраклімат у калектыве.

|| незак. аздараўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аздараўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спако́й, -ю, м.

1. Стан цішыні, адсутнасць трывогі, хваляванняў, шуму.

Хвораму дзіцяці патрэбен с.

Пакінуць каго-н. у спакоі (перастаць турбаваць).

2. Ураўнаважанасць, фізічнае і душэўнае заспакаенне.

Прыемны с. на душы.

Захоўваць с.

Вечны спакой — смерць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)