Verbum

Масты́ріць ’мастачыць, нешта рабіць арыгінальнае’ (мсцісл., З нар. сл.). Рус. кастр., курган. мастырить ’майстраваць што-небудзь’. Бел.-рус. ізалекса. Утворана ад пск., цвяр. масте́рить пры ад’ідэацыі насты́рны. Да ма́йстар (гл.).

◎ Наза́ўша ’назаўсёды’ (зэльв., Жыв. сл.), назаўшэ ’тс’ (Сл. ПЗБ). Цалкам запазычана з польск. na zawsze ’тс’ або ўтворана на мясцовай глебе пры дапамозе прыназоўніка на ад польск. zawsze, гл. зиўшэ.

◎ Не́каць ’аднеквацца, гаварыць «не»’ (Нас.). Ад не шляхам т. зв. ^‑суфіксацыі, пры дапамозе якой утвараюцца дзеясловы ад выклічнікаў, гукапераймальных слоў і г. д., параўн. нукаць, нокаць (ад но!) і пад.

Паза́дкі ’адходы, астаткі пры малацьбе або сеянні’ (ТСБМ, Нас., Янк. 2, Інстр. I), поза́док ’тс’ (ТС), ’астаткі ад вадкай ежы на дне’ (Вешт. дыс.). Рус. поза́дки ’тс’. Да зад (гл.).

Па́ркі ’два звязаныя разам снапкі, якія выкарыстоўваюцца пры крыцці ніжняга рада страхі’ (Сл. ПЗБ), ’саламяныя маты, якімі крылі страху’ (Сцяшк. МГ, Нар. сл.). Дэрыват з суф. ‑к‑ ад пара ₂.

Паслушэ́нства ’бясспрэчнае падпарадкаванне, пакорнасць, паслухмянства’ (ТСБМ; ашм., Сл. ПЗБ). Рус. устарэлае послушенство, польск. posłuszeństwo, чэш. poslušenství, серб.-харв. послушенство ’тс’. Утворана ад poslušьnъ пры дапамозе суф. ‑stv‑. Да слу́хаць (гл.).

Пер (пэрь) ’пярга’ (ельск., Анох.). Відаць, з перг < пярга́ ці з первʼ < пэрва (нараўл.) ’тс’ пры ад’ідэацыі да пе́рвы(й). Параўн. аналагічна рус. пе́рша ’перхаць’ — першь ’тс’ (Даль, 3, 33).

Пераграшы́цца (пырыгрышы́тысь) ’перакусіць, з’есці трошкі’ (Клім.). Да пера- і грашы́ць > грэх (гл.) пры ад’ідэацыі рус., ц.-слав. прогрешение. Матывацыя: забарона прыняцця ежы і пітва да споведзі, у адваротным выпадку — грэх.

Перажы́гаць ’імгненна абгледзіць у розных месцах’ (Нас.). Да пера- і жыг (гл.). Сюды ж перажы́гнуць ’хутка, імгненна пераскочыць вялікую адлегласць’ (Нас.), утворанае, аднак, пры ад’ідэацыі бел. перажыргнуць, пеража́ргаць < перажарга́ць (гл.).

◎ Перашушэліць ’ператачыць (жыта…)’ (Некр.). Да пера- і шушэліць гукапераймальнага паходжання, параўн. шушкаць ’шарахцець, шушукаць’, або ў выніку кантамінацыі з шашаль і шу́йіамець ’недабраякаснае зерне’ ці шуйшіца ’смецце, адыходы пры веянні’.