Verbum

ма́рыва, ‑а, н.

Трымцячы слой цёплага паветра каля паверхні зямлі ў гарачае надвор’е; смуга. Сонца падымалася ўсё вышэй і вышэй, і цяпер далёка на даляглядзе трымцела-пералівалася ледзь прыкметнае марыва. Даніленка. Сонца горача прыпякала. Зняможаная зямля трапятала ў блакітным марыве. Новікаў.

калаццё, ‑я, н.

Разм. Рэзкі калючы боль; колікі, колька. Каб хоць крыху падбадзёрыць жонку, Аляксей менш скардзіўся цяпер на калаццё, спрабаваў сам тупаць па хаце. Якімовіч. У мяне пачалося такое шалёнае калаццё ў жываце, што я ледзь не страціў прытомнасці. Паслядовіч.

дапле́сціся, ‑плятуся, ‑пляцешся, ‑пляцецца; ‑пляцёмся, ‑плецяцеся; пр. даплёўся, ‑плялася, ‑лося; зак.

Разм. Павольна, з цяжкасцю дайсці да якога‑н. месца. Стары ледзь даплёўся да ложка. □ Цераз пажоўклае куп’ё, цераз голы агарод з вязкай вецця на плячы даплёўся [Васіль] да гумна. Мележ.

до́світак, ‑тку, м.

Час перад світаннем. Поезд прыходзіў на досвітку, калі ледзь пачынала святлець палоска на ўсходзе. Шамякін. Яшчэ зранку, на досвітку, пайшоў наш дзядзька на рум біць калоды. Колас. Дзень праводзяць дзеці ў лесе — З досвітку і да змяркання. Аўрамчык.

адмо́клы, ‑ая, ‑ае.

1. Які зрабіўся мяккім ад вільгаці, адсырэў, намок.

2. Які загінуў ад лішку вільгаці (пра расліны). [Жанчына], сагнуўшыся ледзь не да самай зямлі, нешта перакопвала жалезняком — як пасля даведаліся, адмоклы лён. Сачанка.

3. Які сапсаваўся, расклеіўся ад вільгаці.

пылі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Асобная часцінка пылу (у 1 знач.). У палосцы залатой [сонечнага праменя] Незлічоныя пылінкі Закружыліся, як рой. Колас. У пакой праз .. плеценыя цыноўкі ледзь прабіваліся палоскі сонечнага святла. Рэдкія пылінкі плылі ў іх. Караткевіч.

рэдкале́ссе, ‑я, н.

Рэдкі лес. Свяцілася рэдкалессе паабапал дарогі — рэшткі колішняга вялікага бору. М. Стральцоў. Ледзь не штораніцы ходзіць [Міця] у лес — восень грыбная, грыбоў, блукаючы па верасах і рэдкалессі, назбірвае поўную каробку-лубянку, але яны не прыносяць былой радасці. Навуменка.

сімпто́м, ‑у, м.

1. Характэрнае праяўленне або знешняя прыкмета якой‑н. хваробы. Сімптомы захворвання.

2. Кніжн. Знешняя прыкмета чаго‑н. Сімптомы гаспадарчага крызісу. □ [Касманаўты:] «Чаму ўзарваліся рухавікі? Першыя сімптомы непаладак у іх з’явіліся, калі мы ледзь увайшлі ў магнітнае поле планеты». Шыцік.

[Ад грэч. symptōma — супадзенне, прыкмета.]

узмакрэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які стаў мокрым (звычайна ад поту). Іван з Аляксеем ледзь паспявалі за .. [Сітай], моўчкі сапучы і выціраючы хусцінкамі ўзмакрэлыя твары. Б. Стральцоў. Пот засланяў вочы Змітраку, сцякаў з твару, .. да цела прыліпала ўзмакрэлая майка, хоць выціскай яе. Хадкевіч.

укра́дкам, прысл.

Разм. Крадком, употай. Баязліва паглядае Агатка на мачыху, украдкам кіне позірк на акно. Колас. Ледзь прычакаўся .. [Алёшка] ранняга вячэрняга змроку. Украдкам агледзеў канцы абарваных шнуроў. Лынькоў. Лапінка спяваў .. і, украдкам, цікаваў то на «брата Мішу», то на Косціка. Брыль.