Verbum

вы́правіць², -праўлю, -правіш, -правіць; вы́праві; -праўлены; зак.

1. каго-што. Сабраць і правесці; адправіць.

В. дзяцей у школу.

В. экспедыцыю.

2. каго. Выправадзіць.

В. свавольнікаў з хаты.

3. каго-што. Паслаць, адправіць куды-н. з якой-н. мэтай.

В. да доктара.

В. камбайны ў поле.

|| незак. выпраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

абаро́нца, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ы, Т-ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў.

1. Той, хто каго-, што-н. абараняе, заступнік.

Абаронцы крэпасці.

Абаронцы міру.

А. дзяцей.

2. Адвакат.

На судзе выступіў а.

3. Гулец групы абароны ў футбольнай, хакейнай і пад. камандах.

Левы а.

уціхамі́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. каго-што. Супакоіць, зменшыць сілу праяўлення чаго-н.

У. дзяцей.

У. злосць.

2. каго. Сілай супакоіць; задушыць (бунт, паўстанне і пад.).

У. бунтаўшчыкоў.

3. каго-што. Падпарадкаваць сваёй волі; утаймаваць.

У. стыхію.

У. раз’юшанага быка.

|| незак. уціхамі́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уціхамі́рванне, -я, н.

хвалява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; незак.

1. што. Выклікаць хваляванне (у 1 знач.).

Моцны вецер хваляваў мора.

2. перан., каго (што). Прыводзіць у хваляванне (у 2 знач.).

Яго хваляваў лёс дзяцей.

3. перан., каго (што). Падбухторваць, схіляць да хваляванняў (у 3 знач.).

Х. народ.

|| зак. усхвалява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й.

ца́ца, -ы, мн. -ы, цац, ж. (разм.).

1. Рэч, якая служыць для забаўляння дзяцей; цацка.

2. Пра спакойнае, паслухмянае дзіця.

Ц.-хлопчык, слухае маму.

3. Пра таго, хто важнічае, мае вялікія прэтэнзіі (неадабр.).

О, гэта добрая ц.!

◊

Цаца-цаца, ды ў кішэнь (разм.) — пра таго, хто не праміне ўзяць чужое.

ня́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.

1. Жанчына, якая даглядае дзяцей у сям’і.

Пайсці ў нянькі.

Дзе нянек многа, там дзіця бязнога (прыказка).

2. перан. Той, хто апякае каго-н., клапоціцца пра каго-н.

|| ласк. ня́ня, -і, мн. -і, нянь, ж. (да 1 знач.).

|| прым. ня́ньчын, -а.

прыту́лак, -лку, м.

1. Месца, дзе можна ўратавацца ад каго-, чаго-н., адпачыць, прабыць патрэбны час.

Шукаць прытулку.

Права прытулку (права асобы, якая праследуецца дзяржавай, на абарону з боку іншай дзяржавы; спец.).

2. Дабрачынная ўстанова для выхавання сірот і беспрытульных дзяцей.

Дзіцячы п.

|| прым. прыту́лкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).